Meme Kanserinin Belirti ve Bulguları

• Memede kitle: Meme kanserinin en sık görülen belirti ve bulgusudur. Meme kanserleri ağrısız, düzensiz sınırlı (pütürlü), sert kitlelerdir. Nadiren düzgün yüzeyli, yumuşak ve ağrılı olurlar. Meme kanserinde kitlelerin %33’ünü hasta kendisi tespit eder.
• Memede şişlik (Memenin bir bölümünde-tamamında) ya da asimetri (kitle ele gelmediği halde). İnvaziv lobüler karsinom bu şekilde olur.
• Dimpling: Gamze, meme cildinde çekinti demektir. Muhtemelen tümörün, cilde bağlı olan cooper ligamanını invaze etmesi ve çekmesine bağlıdır.
• Meme başı retraksiyonu: Meme başının içe çökmesi ya da dönmesidir. Areola arkasındaki meme kanserinin, meme başına giden süt kanallarına invaze olması, ve süt kanallarının meme başını çekmesi nedeniyledir.
• Meme başı akıntısı: Özellikle kanlı akıntı
• Meme cildinde eritem (kızarıklık) ya da ülser: Kanserin cilde invazyonunu gösterir.
• Meme başı ve areolada egzama, kaşıntı, sulanma: Memenin Paget Hastalığı’nda olur.
• Portakal kabuğu görünümü (peau d’orange): İnflamatuar meme kanseri ya da lokal ileri diğer meme kanserleri. Lenfatik ağın tutlumuna bağlıdır. Meme cildi ödemlidir, çöküntülerin nedeni uzayamayan ve cildi çeken ter bezi kanallarıdır.
• Aksillada kitle: Lenf nodu metastazına bağlıdır

Meme Muayenesi

İnspeksiyon (Gözlem)

• Hasta doktorun karşısında sedyede oturur ya da ayakta durur.
• Cerrah, hastanın her iki eli yanda, yukarıda ve belini tutarken (pectoral kasları kasıp gevşeterek) inspeksiyon yapar. Simetri-asimetri, dimpling, meme başı retraksiyonu, kızarıklık, ödem, şişlik olup olmadığını gözlemler.

Aksillanın Palpasyonu

• Supin pozisyona geçmeden önce cerrah, hastanın sağ kolunu, sağ eliyle askıda tutar ve sol eliyle sağ aksilla çukurunu muayene eder. Sol aksilla da aynı şekilde muayene edilir.
• Supraklavikular ve parasternal alanlar da palpe edilir. Palpe edilen lenf nodlarının yeri, büyüklüğü, kıvamı (sertliği), şekli, yüzeyi, fiksasyonu en iyisi bir çizim yaparak kaydedilir.

Memenin Palpasyonu

• Supin pozisyonda hasta muayene edilecek taraftaki elini başının altına koyar. Aynı tarafta sırta ince bir yastık konur. Elinin palmar yüzü ile palpasyon yapılır. Meme dokusunu göğüs duvarına doğru bastırarak palpe edilir. Doku parmakların arasına alınararak tutulmaz. Palpasyonun yönü dıştan içe radial ya da sirküler olarak yapılabilir.

Mamografi

• Mamografi memenin X ışını ile filminin çekilmesidir.
• En çok tarama amaçlı çekilir.
• Tarama mamografisi: Görüntüler iki pozisyonda alınır; mediolateral oblik (MLO, yan oblik) ve kraniokaudal (CC, yukardan aşağı). Böylece aksilla da görüntüye girer.
• Mamografi Kaç Yaşında Çekilir: Tarama amaçlı mamografinin kaç yaşında çekileceği tartışmalıdır. Genel kabul gören görüş, normal riskli kadınlarda 50 yaşından sonra, her yıl fizik muayene ile birlikte tarama mamografisi çekilmesidir. Meme kanseri riski artmış kadınlarda ise mamografi çekimine 40 yaşında başlanmalıdır. American Medical Association’un (AMA) 2012 önerisi ise, tarama mamografisinin 40 yaşında çekilmesine başlanmasıdır (normal riskli kadınlarda bile). Memede kitle varlığında her yaşta mamografi çekilebilir.
• Diyagnostik mamografi (tanısal): Memede kitle varlığında, MLO ve CC grafilere ek olarak, laterel (90 derece) ve spot kompresyon grafisi çekilir.
• Tel lokalizasyonlu iğne biyopsisinde mamografi: Nonpalpable kitlelerde-malign mikrokalsifikasyonlarda, ucu olta iğnesi şeklindeki özel bir iğne kitle ya da şüpheli alana batırılrak işaretlenir. İğne klavuzluğunda açık biyopsi yapılır. Kitlenin çıkarıldığını teyit etmek için çıkarılan dokunun filmi tekrar çekilir.
• Mamografide hastanın aldığı radyasyon dozu oldukça düşüktür, bir insanın 3 haftada yaşadığı çevreden aldığı doğal radyasyona eşittir.
• Mamografide malignite kriterleri (kanseri gösteren bulgular)
  • Solid kitle (asimetrik dansite), genellikle spiküler (dikensi) çıkıntıları vardır. (Genellikle invaziv duktal karsinom)
  • Küme yapmış mikrokalsifikasyonlar ve pleomorfik mikrokalsifikasyonlar (her birinin şekli değişik). Genellikle duktal karsinoma in situ’da görülür.
  • Memede dokusunda kalınlaşma. İnflamatuar ya da lobüler karsinomda görülür.
• BI-RADS ya da BİRADS sınıflaması:
  • Breast Imaging-Reporting and Data System teriminin kısaltmasıdır (Meme Görüntüleme-Raporlama ve Veri Sistemi). Mamografi, meme ultrason ve meme MR raporlarını standardize etmek için geliştirilmiştir, böylece radyolog olmayanların da raporu anlaması kolaylaştırılmıştır (American College of Radiology, 2015 de güncellendi). 6 kategori bulunur.
• BIRADS (BI-RADS) sınıflaması için tıklayın...

Meme Biyopsisi

Muayene ve görüntülemede saptanan kitlelerin kesin tanısı meme biyopsisi ile konur

Meme Biyopsisi Çeşitleri

• İnce iğne aspirasyon biyopsisi: 10 cc enjektör ve siyah (22 G) iğne ile yapılır. Hücre elde edilir (sitolojik inceleme).
• Kalın iğne biyopsisi (core needle biopsy, kor biyopsi,Tru-Cut ® biyopsi): Özel iğnelerle yapılır. Kanserli dokudan silindirik doku parçaları alınır (core).
• Vacuum assisted core biopsy: Tru-cut ® biyopsiden daha büyük doku alınır. Özel cihazlar kullanılır (Örneğin Mammatome ® (Ethicon))
• Cerrahi (açık) biyopsi
  • İnsizyonel biyopsi: Patolojik tanı için tümörden bir parça doku alınır.
  • Eksizyonel biyopsi: Tümörün tamamı alınır.