Karaciğer Kanserleri (Karaciğerin Malign Tümörleri)
Karaciğer kanseri denince, hem karaciğer dokusunda oluşan kanserler hem de başka organlardan karaciğere olan metastazlar söz konusudur (özellikle gastrointestinal sistem).
Karaciğer Kanserlerinin Sınıflaması
Karaciğerin Primer (Kendi) Kanserleri
- Hepatosellüler Karsinom (Hepatoma, Hepatosit Kaynaklı) (Erişkinde en sık primer karaciğer kanseridir, %75-90 karaciğer sirozu zemininde gelişir) (1)
- Hepatosellüler Karsinomun Fibrolameller Varyantı
- Hepatoblastom (İlk iki yaşta en sık primer karaciğer kanseridir)
- Kolanjiosellüler Karsinom (Kolanjiokarsinom, Safra Yolu Kaynaklı)
- İntrahepatik Kolanjiokarsinom (Karaciğer İçinde)
- Mass Forming (Kitle Oluşturan): Bu kanserde yoğun dezmoplastik reaksiyon görüldüğü lobüle gri-beyaz kitleler oluşur (multipl).
- Periductal Infiltrating: İntrahepatik portal yapılara yoğun invazyon görülür.
- Intraductal (IPNB, Intraductal Papillary Neoplasm of Bile Duct): Büyük safra kanalları içinde papiller yapılar oluşturur.
- Ekstrahepatik Kolanjiokarsinom
- Kolanjiolosellüler Karsinom (Cholangiolocellular Carcinomas, CCC): Kolanjiolosellüler karsinom, intrahepatik kolanjiokarsinomların bir alt tipidir ve hepatik progenitör (öncü) hücrelerden kaynaklanır (HPCs). Hepatik progenitör hücreler hem hepatosite hem de kolanjiosite dönüşebilir. Bu yüzden kolanjiosellüler karsinomda iki-üç farklı kanser hücresi alanı birlikte bulunur (kolanjiosellüler karsinom, hepatosellüler karsinom, ve/veya kolanjiokarsinom (CCC, HCC ∓ CC) (2,5).
- Kombine Hapatosellüler-Kolanjiokarsinom (HCC-CC): Kombine HCC-CC de hepatosit progenitör hücrelerin malignleşmesi ile (transformasyonu) oluşur ancak, kolanjiolosellüler karsinomdan daha kötü prognozludur (5).
- İntrahepatik Kolanjiokarsinom (Karaciğer İçinde)
- Müsinöz Kistik Neoplazmlar (Bilier Kistadenom ve Kistadenokarsinom)
- Mezenkimal Tümörler
- Epithelioid Hemangioendothelioma
- Anjiosarkom
Metastatik (Sekonder) Karaciğer Kanserleri (Karaciğer Metastazları).
Karaciğer sirozu olmayan hastalarda, metastatik karaciğer kanseri, primer karaciğer kanserinden 30 kat sık görülür) (2)
- Kolorektal Kanser Metastazı
- Nöroendokrin Kanser (Karsinoid) Metastazı
- Sarkomlar (Leiomyosarcoma ve GIST)
- Meme Kanseri Metastazı
- Melanom Metastazı
- Mide ve Pankreas Kanseri Metastazı
- Böbrek Kanseri Metastazı
- Özofagus Kanseri Metastazı
- Akciğer Kanseri Metastazı
- Cilt Kanseri Metastazı
- Over Kanseri Metastazı
- Uterus Kanseri Metastazı
Her bir metastazı ayrı ayrı ele almak gerekmekle birlikte, kolorektal kanser ve nöroendokrin kanserin karaciğere metastazlarında metastazektominin sürviye katkısı olduğu iyi bilinmektedir (karaciğer rezeksiyonu) . Non-kolorektal ve non-nöroendokrin kanserlerin karaciğer metastazlarında, karaciğer rezeksiyonlarının genellikle sürviyi artırdığı söylenemez.
Kolorektal kanser karaciğer metastazlarında, karaciğer rezeksiyonu yapıldığında 3 yıllık sürvi %30-60, 5 yıllık sürvi ise %16-51 arasındadır. Nöroendokrin tümörlerin karaciğer metastazlarında ise karaciğer rezeksiyonu sonrası 5 yıllık sürvi %76 ya ulaşır (3).
Kaynaklar
- Pathology of liver tumors. German Osorio Sandoval. Iatreia vol. 20 suppl.1 Medellín June 2007.
- Pathology of malignant liver tumors. Arief Suriawinata. UpToDate (uptodate.com, erişim; Temmuz 2020, son güncelleme; Mayıs 2020)
- Noncolorectal Nonneuroendocrine Metastases (Hapatic Disease), Jürgen Weitz and Ronald P. DeMatteo. Blumgart’s Surgery of The Liver, Biliary Tract and Pancreas (5. Baskı 2012). Sayfa: 1319-1327.
- Epidemiology of Primary and Secondary Liver Cancers. Ashwin Ananthakrishnan, Veena Gogineni, Kia Saeian. Semin Intervent Radiol. 2006 Mar; 23(1): 47–63.
- Mixed hepatocellular cholangiocarcinoma tumors: Cholangiolocellular carcinoma is a distinct molecular entity. Moeini A, Sia D, Zhang Z, et al. J Hepatol. 2017;66(5):952-961. doi:10.1016/j.jhep.2017.01.010
Karaciğer
- Karaciğer Hastalıkları (Özet)
- Karaciğerin Görevleri (Fonksiyonları)
- Karaciğer Hastalıklarının Belirtileri
- Karaciğer Fonksiyon Testleri
- Karaciğer Yağlanması
- Hepatit Çeşitleri
- Akut Karaciğer Yetmezliği
- Kronik Karaciğer Yetmezliği (Siroz)
- Portal Hipertansiyon
- Karaciğer Kistleri (Karaciğerin Kistik Hastalıkları)
- Karaciğer Enfeksiyonları
- Karaciğerin Benign Tümörleri
- Karaciğer Kanserleri (Malign Tümörleri)