Karaciğer Yağlanması (Özet)
Karaciğer Yağlanması Nedir?
Karaciğer yağlanması (
hepatosteatoz)
hepatosit denen karaciğer hücrelerinde yağ (
lipid, en çok
trigliserit) birikimidir ve karaciğer hasarının en sık görülen yansımasıdır. Başlıca 3 durumda oluşur.
- Gebeliğe bağlı akut karaciğer yağlanması
- Alkole bağlı karaciğer yağlanması
- Alkol ve gebeliğe bağlı olmayan (basit) karaciğer yağlanması (Nonalcoholic hapatosteatosis)
Gebeliğe Bağlı Akut Karaciğer Yağlanması
Gebeliğe bağlı
akut karaciğer yağlanması, hamilelerde görülen, heptositlerde (karaciğer hücrelerinde)
mikroveziküler yağ birikimi ile karakterize bir hastalıktır. 1940 yılında tanımlandığında bu hastalık ölümcüldü. Günümüzde erken tanı ve erken doğum ölümleri dramatik olarak azaltmıştır. Bu, çoğul gebelikler ile ve zayıf kadınlarda daha sık görülür.
Alkole Bağlı Karaciğer Yağlanması
Alkole bağlı karaciğer yağlanması, aşırı alkol tüketiminin erken ve geri dönüşümlü bir sonucudur. Günde, erkeklerde 60 gramdan fazla, kadınlarda 20-40 gramdan alkol alanların tümünde gelişir.
Obezite ve yağlı diyet bunu kolaylaştırır.
Karaciğer yağlanması neden olur?
Basit karaciğer yağlanması sıklıkla,
obezite,
tip II diyabet ve
kolesterol yüksekliği hipertensiyonu (yüksek tansiyon) olanlarda gelişir.
Bel Çevresi
Santral obezite (armut tipi şişmanlık, bel ve göbek çevresi daha yağlı)
diyabet ve metabolik sendromda olduğu gibi basit karaciğer yağlanmasında, elma tipi şişmanlığa göre daha fazla risk oluşturur. Erkeklerde bel çevresinin 102 cm kadında ise 88 cm den fazla olması hastalık riskini artırır.
Karaciğer Yağlanması Belirtileri
Karaciğer yağlanması genellikle belirtiye ya da kalıcı hasara neden olmaz. Eğer olursa belirtileri
- Yorgunluk,halsizlik
- Karın sağ üst kadran ağrısı
- Kilo kaybı
Karaciğer Yağlanması Tanısı
Obez, tip 2 diyabeti olan veya hiperlipidemisi (kan yağlarında yükseklik) olanların karaciğer enzimlerinde yükseklik olması karaciğer yağlanması ön tanısını koydurur. Hasta alkol kullanmıyor ya da az kullanıyorsa (günde yaklaşık 20 gr alkol ya da 2 biradan az) basit karaciğer yağlanması düşünülür. Serolojik kan testlerinde
hepatit B ve C ye rastlanmaz.
Karaciğer Ultrasonu
Karaciğer yağlanmasının ultrasonografik bulgusu karaciğerde
ekojenite atrışıdır (ses yansımasının (eko) artması, doku daha beyaz görünür).
Karaciğer Tomografisi
Normalde, karaciğer
dansitesi dalağınkinden yüksektir (daha beyazdır). Karaciğerdeki yağlanmanın miktarına bağlı olarak önce karaciğerin
dansitesi dalağınki ile aynı olur sonra da daha da azalır (yağlı karaciğer tomografide daha siyah görülür)
Karaciğer MR
Yağlanma konusunda
ultrasonografi ve tomografiden daha hassas bulgular verir.
Karaciğer Biyopsisi (tru cut biyopsi)
Ön tanı konduktan sonra hastanın zayıflaması için diyet ve egzersiz verilir,
tip 2 diyabet varsa
oral antidiyabetik (metformin),
lipit yüksekliği varsa
lipit düşürücü ilaçlar verilir. 6 aylık bu tedaviye rağmen karaciğer fonksiyon testlerindeki yükseklik sürüyorsa karaciğer biyopsisi gündeme gelir.
Karaciğer Yağlanması Tedavisi
Hipertansiyon ya da
kolesterol yüksekliği varsa ilaç kullanılması gerekebilir.
Tip 2 diyabette öncelikle
oral antidiyabetikler (tablet) kullanılır. İlk olarak tek çeşit tablet verilir sonra birden fazla tabletle devam edilebilir. Bazı durumlarda ise
insülin enjeksiyonları gerekebilir.
Karaciğer Yağlanması Bitkisel Tedavi
E vitamini. Evitamini ve diğer antioksidnalar karaciğer yağlanmasındaki inflamasyonu (iltihabi reaksiyonu) azaltabilirler.
Kahve. Bir çalışmaya göre kahve içenlerde basit karaciğer yağlanmasının daha az görüldüğü rapor edilmiştir.
Karaciğer Yağlanması Diyeti
- Kilo verin. Eğer şişmansanız aldığınız kaloriyi azaltmanız, fiziksel aktivitenizi artırmanız gerekir (yürüyüş vb spor yapın). Eğer daha önce denediniz ve kilo veremediyseniz doktorunuzdan yardım alın. O sizi uygun diyet için diyetisyene yönlendirecektir.
- Sağlıklı beslenin. Yağı ve şekeri azaltın.
- Spor ve Aktif Yaşam.
- Şeker hastalığınızı kontrol altına alın
- Kolesterolünüzü düşürün.
- Karaciğerinizi yormayın, alkol içmeyin.
Karaciğer Yağlanması Nasıl Geçer?
Basit karaciğer yağlanmasında en önemli şey yavaş yavaş kilo vermek ve düzenli spor yapmaktır. Bunlar karaciğer hücrelerindeki yağın azalmasını, bu da inflamasyonun (iltihabi reaksiyon) düzelmesini sağlar. Ayrıca kalp krizi ve felç riski de azalır. Zayıflamak
tip 2 diyabet üzerinde de olumlu etki yapar.