Karaciğerin Görevleri (Fonksiyonları)
Karaciğer vücudumuzdaki en büyük solid (katı) organdır (yaklaşık 1,6 kg). Karaciğer aynı zamanda vücuttaki en büyük salgı bezidir (gland). Karaciğer hem endokrin (iç) hem de ekzokrin (dış) salgı bezidir. Çünkü karaciğer hem safra kanallarına safra salgılar (ekzokrin), hem de kana birçok kimyasal madde ve protein salgılar (endokrin). Safra hem yağ sindiriminde görev alır hem de atık maddeleri taşır.
Karaciğer, dual (ikili) kan akımı olan tek organdır. Yani karaciğeri besleyen ya da karaciğere giren iki damar bulunur. Biri her organda olduğu gibi arterdir (hepatik arter). Diğeri ise bir vendir (portal ven). Portal ven; mide, ince bağırsak, kalın bağırsak, dalak ve pankreastan gelen tüm kanı, karaciğere taşıyan ana damardır. Bu mimari ile karaciğer, emilen besinleri kolayca işleyebilir (metabolize eder). Karaciğerin toplardamarı hepatik vendir, karaciğerde işlenen kan bu damardan geçerek sistemik dolaşıma (vena kava inferior) karışır.
Karaciğer muazzam bir işlevsel yedeğe sahiptir. Deney hayvanlarında karaciğer parankiminin %80-90 ı çıkarılsa bile, karaciğer normal işlevini sürdürür ve kısa bir süre sonra (birkaç hafta) rejenere olur (eski halini alır).
Karaciğerin Görevi (Fonksiyonları)
Karaciğer, sayısız fonksiyonu olan bir biyokimya fabrikasıdır. Bunlardan bazıları şunlardır
- Protein sentezi
- Albumin sentezi
- Pıhtılaşma faktörlerinin sentezi
- Karaciğer; yağ sentezi yapar, yağ depolar, yağları metabolize eder (yağ asitleri ve kolesterol dahil).
- Karaciğer, karbonhidrat depolar (glikojen), açlıkta glukozun kaynağıdır.
- Karaciğer, safra ve safra tuzlarını üretir. Safra, safra yollarıyla bağırsağa akar. Safra ve safra tuzları yağ emilimini ve dolayısı ile yağda eriyen vitaminlerin emilimini sağlar (ADEK)
- Karaciğer, vücutta açığa çıkan zararlı maddeleri elimine eder. Eliminasyon iki türlü olur; metabolize eder (parçalar) ya da safraya salgılar. Örneğin bilirubin (eritrositlerin parçalanması ile açığa çıkar) ve amonyak (proteinlerin parçalanması ile ortaya çıkar).
- Zararlı biyokimyasal ürünlerin detoksifikasyonu. Karaciğer toksinleri ya metabolize eder (parçalar) ya da safraya salgılar (alkol, ilaç ve pek çok zehir).
- Karaciğer, demirli pigmentlerin atılımında hayati bir rol oynar.
- Karaciğerdeki Kupffer mononükleer fagositik sistemin bir parçasıdır. Kupffer hücreleri, karaciğerin makrofajlarıdır, stellat makrofaj ya da stellat hücreler olarak da bilinir (stellate: yıldızımsı). Kupffer hücreleri fagositoz yapar, patojenlere karşı karaciğer ve sistemik cevapta rol alır (mediatör salgılar).