Karın Duvarı Anatomisi
Karın Duvarı Neresidir, Tabakaları Nelerdir?
Üst sınırı kaburga kenarları ve ksifoid çıkıntı, altta pelvisin (koksa) üst kenarı, arkada kolumna vertebaralisdir.
Karın duvarının tabakaları dıştan içe; cilt, yüzeyel fasya (yağlı, kalın Camper ve ince, gözeli dokudan oluşan Scarpa) kaslar ve fasyaları, fascia transversalis, ekstraperitoneal fasya (endoabdominal fasya) ve periton.
Karın Duvarının Yüzeyel Fasyası (Camper ve Scarpa Fasyaları)
- Camper Fasyası: Cilt altı yağlı doku da denir. Karın üst kısmında ince, alt kısmında daha kalındır. Yüzeyel fasyanın yüzeyel tabakasıdır.
- Scarpa Fasyası: Zar yapısında (membranöz) olup çok az yağ içerir ya da hiç içermez. Göbeğin altında başlar, uylukta devam eder. Yüzeyel fasyanın derin tabakasıdır.
Scarpa fasyası inguinal ligamanın altında fascia lata ile kaynaşır. Erkekte skrotumda tunica dartosu oluşturur. Yine perinedeki Colles fasyası da Scarpa fasyasının devamıdır (fascia superficialis perinei).
Scarpa fasyası eksternal oblik aponevrozuna gevşek biçimde bağlı iken, linea alba ve simfizis pubise daha yoğun bir şekilde yapışıktır. Bu yüzden insizyonel herni ve abdominoplastilerde daha zor ayrılırlar.
Karın Ön ve Yan Duvar Kasları Nelerdir?
Karın ön ve yan duvar kasları beş çifttir. Ortadaki kaslar, muskulus rectus abdominis’lerdir, vertikaldir. Yandaki yassı kaslar 3 tabaka halindedir. Dıştan içe; eksternal oblik, internal oblik ve transvers abdominal kaslardır (Musculus obliquus externus abdominis, musculus obliquus internus abdominis, musculus transversus abdominis). Karın duvarının hemen tamamı kaslar tarafından sarılmakla birlikte, orta hatta yaklaşık 1 cmlik kısım (linea alba) ve rektus kası ile yassı kaslar arasındaki 4-5 cm lik kesimde kas bulunmaz, fasyalar bulunur.
Karın Kaslarının Görevleri: Gövdenin hareketi, karın organlarını yerinde tutmak, korumak (defans), öksürme, kusma, miksiyon, defekasyon, doğum.
Musculus Rectus Abdominis
Kosta kıkırdakları ve ksifoid çıkıntıdan geniş olarak başlar, simfizis pubiste daralarak sonlanır. Yaklaşık 30 cm uzunluğunda, 5 cm genişliğindedir. Kas fibröz bantlarla (intersectiones tendineae) 3-4 yerde kesintiye uğrayarak 4-5 parçaya ayrılır. Kasları iyi gelişmiş ve zayıf insanlarda gözle görülür (baklava).
M. pyramidalisler dar bir ikizkenar üçgen şeklinde yaklaşık 4-5 cm uzunluğundaki kaslardır. Rektus kasının önündedirler. Tabanı pubisin ön yüzüne tepesi linea albaya yapışır.
Musculus Obliquus Externus Abdominis
Yassı kasların en dışındadır (önündedir) yani yüzeyel fasyanın hemen altındadır. Lifleri aşağı-içe doğrudur. Fasyası karın ön duvarı ortada büyük bir alan kaplar, rektus kaslarının önünden geçer ve linea alba da sonlanır.
Musculus Obliquus İnternus Abdominis
Yassı kasların ikincisidir. Eksternal oblik kasla transvers abdominal kasın arasındadır. Eksternal oblik kastan daha dardır. Fasyası (aponevrozu), göbeğin üstünde ikiye ayrılarak, rektus abdominis kasının önünden ve arkasından geçer ve linea albada sonlanır (eksternal oblik kas ve transvers kas fasyaları ile birleşerek). Göbeğin altında ise fasya tek yaprak olarak rektus abdominis kasının önünden (eksternal oblik kas fasyası ile birleşerek) linea albada sonlanır.
Musculus Transversus Abdominis
Yassı kasların üçüncüsü ve en içte olanıdır. Aponevrozu, göbeğin üstünde, rektus abdominis kasının arkasından geçerek (internal oblik kas fasyası arka kısmı ile birleşerek) linea albada sonlanır. Göbeğin altında ise, rektus abdominis kasının önün geçerek (internal oblik kas fasyası ile birleşerek) linea albada sonlanır.
Fascia Transversalis (Transvers Fasya)
Karın ön ve yanduvarı kaslarının arkasındaki ince memebranöz yapıdır. Yukarıda diyafram alt yüzünde, aşağıda pelviste (endopelvik fasya) ve arkada iliopsoas kaslarının önünde (fascia iliopsoas) de devam eder.
Transvers fasyadan oluşan yapılar; ligamentum inter foveolare, tractus iliopubicus ve fascia ombilicalistir.
Ekstraperitoneal Fasya (Fascia Endoabdominalis, Endoabdominal Fasya, Preperitoneal + Retroperitoneal Alanlar)
Peritonla transvers fasya arasında yer alan bol yağlı bağ dokusu tabakasıdır. Cerrahlar tarafından, karın ön ve yan duvarındaki kısmına preperitoneal (properitoneal)l yağlı doku (alan), karın araka duvarındaki kısım retroperitoneal alan olarak bilinir.
Periton
Karının en iç tabakasıdır. Yani karın duvarını (boşluğunu) döşeyen ince seröz tabakadır. Karın organlarının da üzerine atlayarak, onları tamamen (intraperitoneal organlar) veya kısmen (retroperitoneal ve pelvik organlar) sarar. Karın duvarlarını (boşluğunu) döşeyen peritona perietal periton (peritoneum parietale), organları sarana ise visseral periton (peritoneum viscerale) denir.
Periton boşluğu erkekte dış ortama tamamen kapalıyken, kadında tuba uterinalar vasıtasıyla dış ortamla ilişkilidir.
İntraperitoneal Organlar
- Mide
- Apendiks
- Karaciğer
- Transvers kolon
- Duodenum (sadece 1. kıta)
- İnce bağırsaklar
- Pankreas (sadece kuyruk)
- Rektum (sadece üst ⅓)
- Dalak
Retroperitoneal Organlar
- Böbreküstü (adrenal) bezler
- Aort ve inferior vena kava
- Duodenum(1. Kıta hariç tamamı)
- Pankreas (kuyruk hariç tamamı)
- Üreter ve mesane
- Kolon (inen ve çıkan)
- Böbrekler
- Özofagus
- Rektum (alt ⅔ kısım)
Kaynaklar
- International Federation of Associations of Anatomists
- Gray’s Anatomi, Richard L. Drake, A. Wayne Vogl, and Adam W.M. Mitchell (Çeviri Editörü: Mehmet Yıldırım), © 2007 Elsevier Churchill Livingstone, Güneş Kitabevi Ltd. Şti.