Çift Kontrastlı Kolon Grafisi

Çift kontrastlı kolon grafisi, kolona baryum sülfat (pozitif kontrast) ve hava veya CO2 verilerek (negatif kontrast), görüntülenmesidir. Çift kontrastlı kolon grafisi tetkiki floroskop denen röntgen cihazı (X ışını) ile yapılır. Floroskopun, direkt grafi çekilen diğer röntgen cihazlarından farkı, görüntülerin video olarak kaydedilebilmesidir (floroskopi). Radyolog beğendiği görüntü ve videoları kayıt edebilir.

Çift Kontrastlı Kolon Grafisi, İngilizce literatürde “Barium Enema, Double-Contrast Barium Enema (DCBE)” olarak adlandırılır.

Floroskopi (skopi) esnasında izlenen gerçek zamanlı hareketli görüntüler (video), içi boş organların motilitelerinin (hareketlerinin) değerlendirilmesine olanak sağlar. Böylece özofagus peristaltizmi (motilite bozuklukları), rektumun boşalması (defakografi), mide ve kolonun peristaltizmi daha doğru değerlendirilebilir.

Baryum sülfat, beyaz boza kıvamında, içinde baryum metali bulunan bir sıvıdır. Baryum x ışınlarını geçirmez ve filmlerde beyaz olarak görünür.

Tek Kontrastlı Kolon Grafisi: Burada kolon sadece baryum sülfat ile doldurulur ve görüntü alınır (içeriye hava ya da CO2 verilmez). Çift kontrastlı kolon grafisinde kolon mukozası daha ayrıntılı olarak görüntülenir.

Çift Kontrastlı Kolon Grafisi Nasıl Yapılır?

Hazırlık

Çift kontrastlı kolon grafisi öncesi, hasta kolonoskopideki gibi hazırlanır. Hasta işlemden önceki birkaç gün boyunca sıvı gıdalarla beslenir (1-3 gün), işlemden bir gece önce ishal yapıcı (müshil) şuruplar içer (laksatifler, bağırsak temizliği). İşlemden hemen önce de genellikle lavman (enema) yapılır.

İşlem

Skopi (floroskopi) masasına yan yatan hastaya bir rektal tüp ve lavman torbası vasıtasıyla baryum sülfat verilerek kolon doldurulur. Bu sırada skopi cihazı ile ara ara görüntüler alınarak baryumun kolona doluşu takip edilir (10-15 dk). Kolonun tamamına baryum ulaştıktan sonra fazla baryum boşaltılır. Geriye, kolon iç yüzeyine (mukoza) sıvanan baryum kalır (pozitif kontrast). Daha sonra kolon hava ile doldurulur (negatif kontrast). Çeşitli açılardan görüntüler kaydedilir. Çift kontraslı kolon grafisi çekimi yaklaşık 30-60 dakika sürer.

İşlem Sonrası

Tetkik bittikten sonra, baryumun çoğu işlem sırasında yerleştirilen tüpten boşaltılır ve tüp çıkarılır. Hasta skopi masasından kalktıktan sonra tuvalete giderek kalan baryumu ve gazı çıkarabilir, böylece varsa kramp şeklindeki karın ağrıları ve şişkinlik kaybolur. Tetkik bittikten hemen sonra hasta normal beslenmesine ve günlük işlerine dönebilir.

Hastanın gaitası birkaç gün beyaz çıkabilir (baryum). Baryum, konstipasyona (kabızlığı) neden olabilir, Bu nedenle hasta birkaç gün boyunca bol sıvı gıda tüketmelidir, gerekirse laksatif verilebilir.

Rapor

Filmleri inceleyen radyolog bir rapor yazar. Raporun sonuçlanması birkaç gün - hafta sürebilir. Hasta raporunu, tetkiki isteyen doktora götürür.

Çift Kontrastlı Kolon Grafisinin Endikasyonları

Çift kontrastlı kolon grafisi şu durumlarda yapılır.

• Karın ağrısı etyolojisinin (nedeninin) araştırılması
• Rektal kanama etyolojisinin (nedeninin) araştırılması
• Bağırsak alışkanlıklarında değişme (özellikle yeni ortaya çıkan kabızlık)
• Açıklanamayan kilo kaybı (Kolon - rektum ca?)
• Polip ve kolorektal kanser tanısı
• Divertiküler hastalığın tanı ve yaygınlığının tespiti (divertikülozis koli)
• İnflamatuar bağırsak hastalığı

Çift Kontrastlı Kolon Grafisinin Kontrendikasyonları

Çift kontrastlı kolon grafisinin yapılmaması gereken durumlar şunlardır:

• Toksik Megakolon
• Psödomembranöz kolit
• Rektal biyopsi sonrası (1 hafta)
• Akut divertikülit
• Kolon-rektum yaralanması şüphesi

Çift Kontrastlı Kolon Grafisinin Komplikasyonları

• Oldukça nadir olsa da bazı komplikasyonlar gelişebilir.
• Baryuma karşı alerjik reaksiyon
• Perforasyon (hava verme esnasında)
• Obstrüksiyon (içeride kalan baryumun taşlaşması ile)

Kaynaklar

1. Double Contrast Barium Enema (DCBE). StopColonCancerNow.com (https://www.stopcoloncancernow.com/)
2. Double contrast barium enema (overview). Jones J. Radiopedia (https://radiopaedia.org/)
3. Barium Enema. Mayo Clinic Staff. MAYOCLINIC (https://www.mayoclinic.org/).