Endoskopi
Resim wikipedia'dan alınmıştır.
Resim wikipedia'dan alınmıştır.
Endoskopi, vücudun içine bakmak demektir (-endo: İç, -skopi: Bakmak (Yunanca)). Endoskopi, endoskop denen ucu ışıklı ve kameralı ince tüplerle yapılır. Endoskopi doğal açıklıklardan uygulanabildiği gibi (ağız, burun, kulak, anüs, idrar yolu, vajen), vücuda kesiler yapılarak da vücut içine bakılabilir (karın, toraks, eklem). Endoskoplar hem tanı hem de tedavi amaçlı kullanılır (örneğin laparoskopik ameliyatlar).
Endoskopi denince ilk akla gelen üst gastrointestinal sistem endoskopisi (özofagus, mide, duodenum), sonra da kolonoskopidir. Endoskopi halk arasında hortum sallamak, endoskop da hortum olarak bilinir.
Neden Endoskopi Yapılır
- Tanı Koymak İçin: Endoskopik olarak tanısı konabilecek bir hastalık düşünülüyorsa (ön tanı) endoskopi yapılarak ön tanının doğruluğu araştırılır. Örneğin yaşlı + iştahsızlık + bulantı-kusma + kilo kaybı, mide kanserini gösteriyor olabilir. Endoskopi ile hem mide kanserinin varlığı ve yaygınlığı görülür ve hem de biyopsi alınır.
- Biyopsi Yapmak İçin: Örneğin mide ya da kolon kanserinden biyopsi almak
- Tedavi Etmek İçin: Örneğin ülser ya da özofagus varis kanamasını durdurmak (koterize etmek, çevresine ilaç enjeksiyonu), polipektomi, safra ya da üreter taşlarının çıkarılması.
Endoskop
Endoskop, Vücut içine bakmak için özel olarak üretilmiş aletlerin genel adıdır. Vücut içine bakabilmek için, içerinin aydınlık olması, içerideki görüntünün de dışarıya aktarılması gerekir.
Görüntü ve ışık aktarımı için en çok kullanılan yöntem fiber optik kablolardır. Bu sayede yüzlerce wattlık bir ampulun ışığı, fiber optik kablolar sayesinde endoskopun ucuna aktarılır.
Fiberoptik & Video Endoskoplar
Aydınlatılmış vücut içinin görüntüsü günümüzde başlıca iki teknoloji ile dışarı aktarılır
- İkinci bir fiberoptik kablo ile. Bu tip endoskoplara, Fiberoptik Endoskop veya Fiberoskop denir.
- Endoskopun ucundaki CCD sensörde oluşan görüntünün, elektrik kablosu ile aktarılması (dijital fotoğraf makinesi teknolojisi). Bu tip endoskoplara, Video Endoskop denir.
Rijit & Fleksibl Endoskoplar
Endoskoplar rijit (bükülmeyen, düz) ya da fleksibl (bükülebilir, esnek). Mide ve ince bağırsaklar fleksibl endoskoplarla incelenirken, laparoskoplar ve artroskoplar rijittir.
Çalışma ve Yıkama Kanalları
Birçok endoskopi cihazı, ışık ve görüntüyü aktarma özelliklerinin dışında, yıkama-aspirasyon ve çalışma kanalları içerirler. Örneğin özofagogastroduodenoskopi sırasında, mide sıvısı ve safra bu kanallardan aspire edilebilir, pıhtılar su fışkırtılarak yıkanabilir. Endoskoptaki çalışma kanalından biyopsi forsepsleri sokularak doku parçaları koparılabilir, kanayan damara enjeksiyon yapılabilir.
Endoskopun Açısı
Yapılacak işe göre endoskoplar tam karşıya bakılabilecek ya da açılı bakılabilecek şekilde üretilirler. Tam karşıyı gösteren endoskoplar 0° (sıfır derece) olarak nitelendirilir. Gastroskop ve kolonoskoplar sıfır derecedir. ERCP işleminin yapıldığı duodenoskop yandan görüşlüdür (90°). Laparoskoplarında 0°, 30°, 45° olanları, laringoskopların; 0°, 30°, 70°, 90° olanları bulunur.
Endoskopi Türleri
- Gastrointestinal Sistem
- Özofagogastroduodenoskopi
- Özofagoskopi
- Gastroskopi
- Duodenoskopi
- Koledokoskopi
- Enteroskopi
- Anoskopi
- Rektoskopi
- Rektosigmoidoskopi
- Kolonoskopi
- Kapsül Endoskopi
- Özofagogastroduodenoskopi
- Kulak
- Otoskopi
- Solunum Sistemi
- Rinoskopi
- Laringoskopi
- Bronkoskopi
- İdrar Yolları
- Sistoskopi
- Üreteroskopi
- Kadın Üreme Sistemi
- Kolposkopi
- Histeroskopi
- Falloposkopi
- Amnioskopi
- Fetoskopi
- İnsizyondan
- Laparoskopi
- Torakoskopi
- Mediastinoskopi
- Artroskopi
Tabloyu sağa sola kaydırın!
Endoskopi Türleri | |||||
---|---|---|---|---|---|
Endoskopi Türü | Endoskop (Cihaz) | Giriş Deliği | İncelenen Organ | Anestezi | Doktor |
Özofagogastroduodenoskopi | Özofagogastroduodenoskop | Ağız | Özofagus, mide, duodenum | -Boğaza lokal -Sedasyon |
-Gastroenterolog
-Genel Cerrah |
Koledokoskopi | -Koledokoskop | -Duodenoskop
-T tüp |
Koledok | -Boğaza lokal
-Sedasyon |
-Gastroenterolog -Genel Cerrah |
Enteroskopi | -Double-balloon enteroscop -Single balloon enteroscop |
Ağız | İnce bağırsaklar | -Sedasyon | -Gastroenterolog -Genel Cerrah |
Anoskopi | Anoskop | Anüs | Anal kanal ve rektum | Gerekmez | -Gastroenterolog -Genel Cerrah |
Rektoskopi | Rektoskop | Anüs | Anal kanal, rektum, sigmoid kolon distali | Gerekmez | -Gastroenterolog -Genel Cerrah |
Rektosigmoidoskopi | -Rektosigmoidoskop -Kolonoskop |
Anüs | Anal kanal, rektum, sigmoid kolon | Gerekmez | -Gastroenterolog -Genel Cerrah |
Kolonoskopi | Kolonoskop | Anüs | Anal kanal, rektum, tüm kolon, terminal ileum distali | Sedasyon | -Gastroenterolog -Genel Cerrah |
Kapsül Endoskopi | Kapsül kamera (endoskop) | Ağız | İnce Bağırsaklar | Gerekmez | -Gastroenterolog -Genel Cerrah |
Rinoskopi -Anterior -Posterior |
-Nazal spekulum -Rijit endoskop -Fleksibl endoskop |
Burun | Burun ön-arka kavite, yumuşak damak, orofarinks | Gerekmez | KBB uzmanı |
Otoskopi | Otoskop | Kulak | -Dış kulak yolu -Kulak zarı |
Gerekmez | KBB uzmanı |
Laringoskopi | -Rijit endoskop -Fleksibl endoskop -Laringoskop |
-Ağız (Rijit, laringoskop) -Burun (Fleksibl) |
Larinks, vokal kordlar, epiglot | Lokal sprey | -KBB uzmanı -Anestezi uzmanı |
Bronkoskopi | -Rijit bronkoskop -Flexibl bronkoskop |
-Ağız (rijit) -Burun (fleksibl) |
Larinks, trakea, bronş, bronşiol | -Genel anestezi (rijit) -Sedasyon (fleksibl) |
-Göğüs hastalıkları uzmanı -Göğüs Cerrahı -Çocuk Cerrahı |
Sistoskopi | -Rijid sistoskop -Fleksibl sistoskop |
Mesane, prostat | Üretra | -Lokal (jel) -Spinal, epidural -Sedasyon -Genel anestezi |
-Ürolog |
Üreteroskopi | -Rijid üreteroskop -Fleksibl üreteroskop |
Mesane, prostat, üreter | Üretra | -Genel anestezi | -Ürolog |
Kolposkopi | -Kolposkop (10-40 büyütmeli mikroskop) -Vaginal spekulum |
Vajen | -Vajen -Serviks |
-Gerekmez -Genel anestezi (koni biyopsisi) |
-Kadın Doğum Uzmanı |
Histeroskopi | -Rijit histereskop -Fleksibl histereskop |
Vajen | -Uterus -Serviks |
-Lokal -Spinal, epidural -Genel anestezi |
-Kadın Doğum Uzmanı |
Falloposkopi (falloskopi) | -Falloposkop (fleksibl) | Vajen (histeroskobun içinden) | -Fallop tüpü (endosalpinks) | -Sedasyon -Genel Anestezi |
-Kadın Doğum Uzmanı |
Amnioskopi | Amnioskop | Vajen > serviks | Amnion kesesi, amnion sıvısı rengi | -Lokal | -Kadın Doğum Uzmanı |
Fetoskopi | Fetoskop | Karın duvarı 3-4 mm insizyon > uterus | Fetüs, amnion boşluğu, umbilikal kord, plasenta | -Lokal + sedasyon -Regional Anest -Genel Anestezi |
-Kadın Doğum Uzmanı |
Laporskopi | Laparoskop (rijit) | Karında küçük insizyonlar (3, 5, 10 mm) | Karın içi, pelvis, retroperiton | -Genel Anestezi | -Genel Cerrah -Kadın Doğum -Ürolog |
Torakoskopi | Torakoskop | Ön-orta aksiller hat (interkostal) | Toraks boşluğu (plevral kavite) | -Sedasyon -Genel Anestezi |
-Göğüs Cerrahı |
Mediastinoskopi | Mediastinoskop | Jugulumun 2 cm üzerinden | Anterior mediasten (pretrekeal alan) | -Genel Anestezi | -Göğüs Cerrahı |
Artroskopi | Artroskop | Eklem üzerindeki cilt | Diz, kalça, omuz, el bileği, omurga, temporomandibular eklemler | -Lokal anestezi -Regional anestezi (spinal, epidural) -Genel anestezi |
-Ortopedist |
Tabloyu sağa sola kaydırın !
Kolon, Rektum ve Anüs
- Kolon, Rektum ve Anüs Hastalıkları (Özet)
- Kolon Anatomisi
- Rektum ve Anal Kanal Anatomisi
- Hastalık Belirtileri
- Fizik Muayene
- Tanı Yöntemleri
- Kolonun İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları
- Kolonun Divertiküler Hastalığı
- Volvulus
- Megakolon (Doligomegakolon)
- Kolonik Psödoobstrüksiyon (Ogilvie Sendromu)
- İskemik Kolit
- Enterokolit
- Kolon Polipleri ve Polipozis Koli Sendromları
- Kolon ve Rektum Kanseri
- Anorektal Hastalıklar