Kolon, Rektum ve Anüs Hastalıklarında Fizik Muayene

İnspeksiyon

Karında distansiyon tespit edilebilir. Kolonla ilgili gaz distansiyonları sigmoid volvulasa bağlı, kolon obstrüksiyonuna bağlı (örn kolon ca), kolonik psödoobstrüksiyona bağlı (Ogilvie sendromu) görülebilir.

Sigmoid kolon volvuluslarında, dikkatli bakılırsa karındaki gaz distansiyonunun asimetrik olduğu görülebilir (sol taraf daha şiş).

Peritonitis karsinomatozaya bağlı gelişen malign asit, distansiyona neden olabilir.

Palpasyon

Çekum kanserlerinin yaklaşık %50 si palpe edilebilir, sol kolon kanserlerinin ise yaklaşık %10’u palpabl dır. İleoçekal Chron tutulumu, plastron apandisit ve sigmoid divertikülit bağlı gelişen inflamatuar kitleler palpe edilebilir.

Perküsyon

Perküsyonla, karındaki distansiyonun gaz, sıvı veya karını dolduran bir kitleye bağlı olup olmadığı ayırt edilebilir
Gaz Distansiyonunda Perküsyon Bulguları: Timpanik ses alınır
Asitte Perküsyon Bulguları: Açıklığı yukarı bakan matite-submatite alınır. Asit ne kadar az ise submatite o kadar aşağıdan başlar. Hasta sağa sola döndürüldüğünde tekrar perküsyon yapılırsa, üst tarafta timpanik ses alınırken (bağırsak gazı), alt tarafta submatite alınır (sıvının yer çekimi etkisiyle aşağıda birikmesi).
Karını Dolduran Kitlede Perküsyon Bulguları: Açıklığı aşağı bakan matite alınır. Kitle iki el arasına alınıp palpe edilebilir, mobil-fikse olduğu tespit edilebilir.

Oskültasyon

Kolonik obstrüksiyonda bağırsak sesleri artmıştır ve metalik ses duyulur. Obstrüksiyona sekonder strangülasyon gelişirse, bağırsak sesleri kaybolur.

Rektal Tuşe (Rektal Dijital Muayene)

Rektal tuşe karın muayenesinin bir parçası kabul edilmelidir. Rektal tuşede, rektal kitle palpe edilir, kitlenin anal vergeden ne kadar proksimalde olduğu, kitlenin çevre dokulara invaze olup olmadığı değerlendirilir (mobil?, fikse?).

Cerrahlar, kitlenin anal verge ye olan uzaklığını tespit etmek için, kolonoskopi raporunu okumak yerine tuşe yapmayı yeğlerler ve öyle de yapmalıdırlar. Çünkü kolonoskoplarda çizgiler nedense 20. cm den sonra başlar, dolayısıyla ölçümler göz kararıdır (ilk 20 cm de). Bu sebeple çoğu kolonoskopi raporu ile tuşede ölçülen mesafe arasında fark oluşmaktadır. Oysa low anterior rezeksiyon ya da abdominoperineal rezeksiyona karar vermek için her santimetrenin önemi vardır.