Kolon ve rektum kanseri risk faktorleri; genetik (kalıtım), yaş, hayvansal yağ ve kırmızı et, obezite, hazır salam-sosis-sucuk (nitrit), fazla şeker yemek, yanmış et (mangal), alkol, sigara, ülseratif kolit.
Yaş
50 yaşından sonra risk düzenli olarak artar. Vakaların %90 ı 50 yaş sonrasıdır. Normal riske sahip hastalarda tarama yaşının 50 oluşunun sebebi budur.
Kalıtsal (herediter) Risk Faktörleri
Kolorektal kanserlerin %80 i sporadik, %20 si kalıtsaldır.
Birinci derece akrabada kolorektal kanser bulunması
Kolorektal Kanser Riskini Artıran Gıdalar (Diyet) ve Çevresel Faktörler
Erkekler
Yaşam tarzı. Milletler arasında gelişmiş toplumlar aleyhine 5-10 kat fark görülmektedir. Gelişmiş bölgelere göç edenlerde risk bir süre sonra eşitlenmektedir.
Hayvansal yağ tüketmek. Lifli gıdalar bu etkiyi azaltır.
Kırmızı et. Etin içindeki yağ ya da etin fazla pişirilmesinden kaynaklanıyor olabilir. Günlük kırmızı et 80 gramı geçmemeli ve balık, tavuk ve çiftlik (dolaşan, büyükbaş) hayvanı eti tercih edin.
Kömürleşmiş et ve suyunu yemeyin. Direk ateşte pişmiş (mangal) ve tütsülü etleri mümkün olduğunca az yiyin.
Fazla şeker yemek (özellikle sukroz diğer adıyla sakkaroz. Çay şekeridir, glukoz ve fruktozdan oluşan bir disakkariddir)
Sık yumurta ve işlenmiş et (salam, sosis, sucuk vb) tüketimi.
Obezite ve hareketsiz yaşam hemen her kanserde olduğu gibi riski artırır.
Alkol
Sigara
Üreterosigmoidostomi
Akromegali
Pelvik radyoterapi almış bireyler
İnflamatuvar bağırsak hastalığı
Hem ülseratif kolit hem de Crohn hastalığı hastalık süresiyle doğru orantılı olarak riski artırır. Pankolit varlığında hastalıktan 8 sene sonra, sol kolit durumunda 12-15 sene sonra yıllık kolonoskopi takibi yapılmalıdır.
