Meme Kanseri
Meme Kanseri Nedir?
Meme kanseri, meme dokusu hücrelerinden gelişir. Genellikle düzensiz sınırlı ve tahta gibi sert bir kitle (tümör, yumru) şeklindedir . Yeterince büyümüşse elle de hissedilir. Meme kanserlerinin çoğu, hastanın memesinde bu kitleyi fark etmesi ve doktora başvurması ile teşhis edilir. Bu yüzden aylık kendi kendini muayene önemlidir.
Meme 15-20 lobdan (parçadan) oluşur. Her lobu, bir üzüm salkımına benzetebiliriz. Burada süt üreten lobüller üzümün tanesine, sütün taşındığı süt kanalları da (lactiferous duct) üzümün saplarına karşılık gelir.
- Meme kanseri, duktuslardan (duktal kanser, karsinom, %90) veya
- Lobüllerden gelişir (lobüler kanser, karsinom %10).
Meme kanserlerinin bulunduğu kadranlar
- Üst dış kadran (%50),
- Üst iç kadran (%15),
- Alt dış kadran (%11), Alt iç kadran (%6)
- Areola arkası (santral bölge, %18).
- Meme kanserinin %99’u kadınlarda, %1’i erkeklerde görülür.
- Kadınların yaklaşık %12’si meme kanserine yakalanır (8 kadında bir).
- Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen kanser türüdür (Türkiye ve dünyada).
- Meme kanseri,
- Duktuslardan (duktal kanser, karsinom, %90)
- Lobüllerden gelişir (lobüler kanser, karsinom %10).
Meme Kanserinin Metastazları (Sıklığına Göre)
- Kemik (en sık vertebra) (%70)
- Beyin (%10)
- Karaciğer
- Akciğere olur
Meme Kanserinin Prognozu Nelere Bağlıdır?
Tömöre bağlı faktörler
- Lenf nodu tutulumu
- Tümör çapı
- Histolojik-nükleer grade
- Lenfatik-vasküler invazyon (varsa kötü)
- Patolojik evre
- Hormon reseptör durumu (ER-PR (-) ise kötü)
- DNA içeriği (anöploidi varsa kötü)
- Yaygın intradıktal komponent (varsa kötü)
Hastaya Bağlı Faktörler
- Yaş (ileri yaş ve genç yaş kötü)
- Premenapozal ise kötü
- Aile öyküsü (varsa kötü)
- Önceden meme kanseri (varsa kötü)
- İmmunosupresyon (varsa kötü)
- Beslenme (bozuksa kötü)
- Kemoterapi (almışsa kötü)
- Radyoterapi (almışsa kötü)
Meme Kanserinde Bazı Tanımlamalar
- Multisentrik-Multisentrisite (multicentric, multicentricity); aynı memede, birden fazla kadranda (farklı kadranlarda), farklı meme kanseri odaklarının olmasıdır. Meme 4 kadrana ayrılır; üst dış, üst iç, alt dış, alt iç (ÜDK, ÜİK, ADK, AİK). İkinci tanım: İki ayrı kanser, birbirlerinden uzaklıkları > 5cm
- Multifokal-Multifokalite (multifocal, multifocality); aynı memede, aynı kadranda birden fazla (primer) odak (kanser) olması. İkinci tanım: İki ayrı kanser, birbirlerinden uzaklıkları < 5cm.
- Senkron bilateral meme kanseri; her iki memede kanser, 6 aydan kısa bir ara ile tanı konmuş.
- Metakron bilateral meme kanseri; her iki memede kanser, 6 aydan uzun bir ara ile tanı konmuş.
- Sporadik Meme Kanseri (%65-75):
- Ailesel ya da herediter olmayan meme kanserleri.
- Daha geç yaşta görülür (50 yaş sonrası).
- Aile içindeki görülme sıklığı, normal toplumdaki görülme sıklığına yakındır.
- Herediter Meme Kanseri (%5-10): Herediter meme ve over kanseri sendromu da denir.
- Ailede (1., 2., 3. derece akraba, anne veya baba tarafı), 2 yada daha fazla kadında over ya da meme kanseri 50 yaşından önce gelişmiştir
- Aynı kadında hem meme, hem de over kanseri birlikte gelişmiş
- Erkek meme kanseri
- Genetik analizde BRCA-1, BRCA-2 mutasyon saptanır.
- Ailesel Meme Kanseri (%20-30):
- Ailede (1., 2. derece akraba, anne tarafı) 2 ya da daha fazla kadında, erken yaşta görülen meme kanseri bulunması.
- Genetik analizde herhangi bir mutasyon tespit edilemez
- Ailede (1., 2. derece akraba, anne tarafı) 2 ya da daha fazla kadında, erken yaşta görülen meme kanseri bulunması.