Gastrointestinal Sistem Kanamaları
Genel Bilgiler
- Orofarinksden anüse kadar
- Treitz Ligamanının üstü
- Üst GİS kanamaları
- GİS hastalıklarının
- %30’un da kanama ilk belirti
- 2/3’ünde daha önce kanama öyküsü yoktur.
Aşikar Kanamalar
- Kanamalar 3 değişik formda gözlenir:
- Hematemez
- Melena
- Hematokezya
- Hematemez: Taze, parlak kırmızı veya kahve telvesi özelliğindeki kusmadır.
- Melena: Parlak, siyah, kötü kokulu katrana benzeyen görünümlü gaita şeklinde kanamadır.
- Hematokezya: Parlak kırmızı veya maun renginde gaita ile karakterize kanamadır.
Miktarına Göre GİS Kanamaları
- Okült Kanamalar: Gizli kan, Demir eksikliği
- Minör Kanamalar: 24 saatte 3Ü den az, kan transfüzyonu melena.
- Majör Kanamalar: 24 saatte 3 ü den fazla, kan transfüzyonu hematokezya.
GİS Kanamasının Diğer Belirtileri
- Postural Hipotansiyon
- Hipotansiyon
- Şok
- Azotemi
Üst GİS Kanaması, | Alt GİS Kanaması | |
---|---|---|
BUN | Artmış | Normal |
Yakınma | Hematemez/Melena | Hematokezya |
Gastrik Aspirasyon | Kanlı | Temiz |
Barsak Sesleri | Hiperaktif | Normal |
Üst GİS Kanamasında Tanı Yöntemleri
- Öykü, Fizik Muayene
- Laboratuar Yöntemleri
- Endoskopi
- Selektfi Anjiografi (0.5-2ml/dk)
- Tc99 ile işaretli eritrositler ile Nükleer Sintigrafi
Üst GİS Kanamasının Nedenleri
- Peptik Ülser
- Akut Mukozal Lezyonlar
- Özofagogastrik varisler
- Cushing Ülseri
- Curling Ülseri
- Mallory-Weiss Send.
- Özofajit
- Barret Ülseri
- Menetrier Hastalığı
- Hematobilia
- Hiatal Herniler
- Tümörler
- CRST Send. (Calsinosis, Raynaud Fenomeni, Sklerodaktili, Telanjiektazi)
- Vasküler anomalilerArterioenterik fistüller
Peptik Ülser
- %10-15’inde massif kanama görülür.
- Duodenal ülserlere bağlı kanamalar 4 kat daha fazladır.
- Arka duvardakiler genellikle kanama ile ortaya çıkar.
- Marjinal ülserlerde görülebilir.
- Mortalite tüm peptik ülser kanamaları için %5-10 arasındadır.
- Kanama tekrarlamazsa %2’den aza iner.
- %25 olguda kanama tekrarlar ve mortalite %25’e çıkar.
- %5 olguda kanama devam eder ve mortalite %30’un üzerine çıkar.
Akut Gastrik Mukozal Lezyonlar (Akut Erozif Gastrit)
- Mukozayı aşmayan bu lezyonlar genellikle mide korpus ve fundusunda, özellikle büyük kurvatur boyunca yerleşirler.
- Alkol ve aspirin en sık mukozal lezyon yapan ajanlardır. Alkol gastrik salınımı arttırarak, aspirin ise hem Prostaglandin E2yi inhibe edere ve H iyonlarının geri emilimini arttırarak lezyonlara neden olurlar.
- Cushing ülserleri ise stres ülserleri olarak değerlendirilir.
- Yanık hastalarında oluşan ülserlere ise Curling Ülserleri denir. Yerleşim yerleri mide duodenum arasındadır.
Akut Erozif Gastritte Tedavi
- Öncelikli amaç asit salınımının inhibisyonudur. Bu amaçla H2 reseptör blokerleri, omeprazol kullanılabilir. Bunlarla beraber antiasit ajanlarda denenebilir. B tedavideki amaç mide pH’ının 5 civarında tutulmasıdır.
- Radyolojik olarak selektif embolizasyon denenebilir.
- Endoskopik koagulasyon, skleroterapi, laser koagulasyon, siyanoakrilat veya sprey kristal kollagen uygulanabilir.
- Konservatif yöntemlerle durdurulamayan kanamalrda cerrahi tedavi gündeme gelir. Cerrahi tedavinin vagotomi-drenaj ile total gastrektomi aralığında geniş bir yelpazede yapılabileceğini bilmek gerekir.
Özofageal ve Gastrik Varisler
- Olguların %70’i masif karakterdedir, ilk atakta bile mortalite %30 civarındadır.
- Olguların %50-70’i ikinci defa kanar.
- Varislerin içindeki basıncın artışı ve damar duvar erozyonu kanamanın nedenidir.
- Tedavide vazopressin kullanılır. Sistemik etkilerinin azaltmak için nitrogliserin verilebilir. Somatostatinde günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Skleroterapi ve varisler üzerine Sengstaken-Blakemore tüpü ile basınç uygulamak diğer tedavi alternatifleridir.
- Cerrahi tedavi yöntemleri ancak konservatif diğer tedavilerden yanıt alınamadığında başvurulur.
Alt Gastrointestinal Sistem Kanamaları
- Hemoroid, Anal Fissür
- Meckel Divertikülü
- İntestinal Duplikasyon,
- Jejunal Polipler
- Kolon Karsinomu
- Divertikülozis
- Vasküler Ektaziler
Alt Gastrointestinal Sistem Kanamalarında Tanı
- Öykü-Fizik İnceleme
- Hematokrit, BUN, Koagulasyon Profili
- Anoskopi-Sigmoidoskopi
- Nazogastrik Aspirasyon-Endoskopi
- Kolon Grafisi
- Kolonoskopi
- Tc 99 sülfür kolloid sintigrafisi
- Arteriografi
- Enteroklizis
Alt Gastrointestinal Sistem Kanamalarının Yeri Tespit Edilememişse Cerrahi Tedavi
- Sol hemikolektomi
- Körlemesine segmenter kolektomi
- Radikal subtotal kolektomi
- Multipl kolostomiler