Postoperatif Takip ve Bakım
Postoperatif bakım, ameliyat sonrası başlar, hasta sağlığına kavuşana kadar devam eder. Hastanın uyandırılması, ağrısının kesilmesi, sıvı-elektrolit tedavisi ve beslenmesinin sağlanması, yara bakımı ve çıkan komplikasyonların tedavi edilmesi, postoperatif bakım kapsamındadır.
Postoperatif bakım konularını aşağıdaki başlıklarda toplayabiliriz.
- Havayolu
- Ağrı
- Mental durum
- Yara bakımı
- DVT Profilaksisi
- Ateş
- İdrar retansiyonu ve konstipasyon
Hava Yolu
- Çoğu hasta ameliyattan sonra ekstübe edilir
- Hasta kendi havayolunu temizleyebilir hale gelince servise çıkarılabilir (yutkunma, öksürme)
- Entübasyon tüpüne bağlı olarak 24 saat kadar hafif bir öksürük olabilir
- Hipoksik dispne oksijenle tedavi edilir
- Non Hipoksik dispne analjezik ile tedavi edilir
Ağrı
- İlk tercih narkotik analjeziklerdir (morfin, dolantin oxycodone, IM, IV, SC, Oral)
- Parasetamol ve NSAID ler narkotik analjezik ihtiyacını azaltır
Mental Durum
- Anestezi sonrası hastalar konfüzedir
- Yaşlı hastalarda deliryum tablosu gelişebilir
- Antikolinerjikler (sekresyon önleyici) delirium gelişimini artırır
- Opiatlar delirium gelişimini artırır
Yara Bakımı
- İlk pansuman 24-48 saat sonra açılır
- Sonra 2x1 pansuman yapılır (yara gözlenir)
- Enfeksiyon varsa yara açılır, sistemik antibiyotik başlanır
- Dikişlerin alınma zamanları
- Saçlı deri: 7-10 gün
- Yüz: 4-5 gün
- Boyun: 7 gün
- Göğüe, karın ve sırt: 7-10 gün
- Kol, el sırtı: 7 gün
- Bacak, ayak sırtı: 10 gün
- Avuç içi, tabanlar, parmaklar ve ayak parmakları: 12-14 gün.
- Eklemi üzeri: 12-14 gün.
DVT Profilaksisi
- Preop olarak yapılmış olmalı
- Postop DVT gelişme riski daha düşüktür
- Erken mobilizasyon önerilir
Ateş
- Postop ateş pek çok nedene bağlı olabilir
- Operasyonun kendisi (inflamatuar ve hipermetabolik cevap)
- Atelektazi (ateşin ortaya çıkması postop 1-3 gün)
- Pnömoni (ateşin ortaya çıkması postop 1-3 gün)
- İdrar yolu enfeksiyonu (ateşin ortaya çıkması postop 2-3 gün)
- Yara enfeksiyonu (ateşin ortaya çıkması postop 4-30 gün)
- Anastomoz kaçağı (ateşin ortaya çıkması genellikle postop 5. gün)
- DVT (ateşin ortaya çıkması genellikle postop 5. gün)
İdrar Retansiyonu ve Konstipasyon
Aşağıdaki durumlar idrar retansiyonuna neden olabilir
- Ağrı
- Antikolinerjikler
- Opioidler
- İmmobilite
Aşağıdaki durumlar konstipasyona neden olabilir
- Anestezikler
- Laparotomi, bağırsakların manipülasyonu
- Opioidler