Benign Biliyer Darlık (Biliyer Stenoz - Striktür, Safra Yolu Darlığı, Biliary Stricture)

Benign biliyer darlık, nadir görülmekle beraber tedavisi zor bir hastalıktır (challenging). Benign biliyer darlığın tedavisinde genel cerrah, gastroenterolog ve girişimsel radyolog görev alır. Benign biliyer darlıkların hemen tamamı safra kesesi ve safra yolu ameliyatlarındaki safra yolu yaralanmalarına bağlıdır (özellikle laparoskopik kolesistektomi). Bu yüzden safra yolu yaralanmalarının tipleri ile benign biliyer darlık birbiriyle bağlantılıdır.

İyatrojenik Safra Yolu Yaralanmalarının Tipleri (Strasberg Klasifikasyonu - Sınıflaması)

• Tip A: Sistik kanal ya da karaciğer yatağındaki minör hepatik kanallarda yaralanma.
• Tip B ve C: Aberan sağ hepatik kanalın bağlanması (B) yada kesilmesi-çıkarılması ancak açık kalması (C). Aberan sağ hepatik kanal pek çok şekilde olabilir. Yaralanmada sağ anterior (%16) ya da posterior sektörel kanalın (%4) ana safra kanalına açılması, ya da sağ posterior sektörel safra kanalının sistik kanala açılması şeklindedir (%2).
• Tip D: Ana safra yolunun (koledok) yan yüzden yaralanması
• Tip E (Bismuth Klasifikasyonu): Ana safra kanalı yaralanmalarının, hepatik bifurkasyona olan uzaklıklarına göre sınıflandırılmasıdır.
  • E1 (Bismuth Tip I): Yaralanmanın hepatik bifurkasyona uzaklığı 2 cm den fazladır.
  • E2 (Bismuth Tip II): Yaralanmanın hepatik bifurkasyona uzaklığı 2 cm den azdır.
  • E3 (Bismuth Tip III): Yaralanma hepatik bifurkasyon sınırındadır, bifurkasyon sağlamdır.
  • E4 (Bismuth Tip IV): Yaralanma hepatik bifurkasyondadır (bifurkasyon yaralanmıştır).
  • E5 (Bismuth Tip V): Aberan sağ hepatik kanal yaralanması (Diğer bir deyişle Tip B veya C tipi yaralanma)

Benign biliyer darlık, yaralanmadan haftalar ya da aylar sonra ortaya çıkar (oluşur), hastalar sarılık ve kaşıntı ile başvururlar.

Cerrah, safra yolu yaralanması olduğunu ameliyat (laparoskopik kolesistektomi) sırasında anlarsa ne yapmalıdır?

• Yaralanmayı kendisi onarabilecekse açık cerrahiye geçmelidir
• Ameliyat sırasında safra yolu cerrahisinde tecrübeli-ehil bir cerrahla konsülte edilmeli, gerekirse ameliyata davet edilmelidir (üniversite vb).
• Tecrübeli cerraha ulaşılamıyorsa (örn uzaktaysa), loja dren koyup sevk etmelidir.

Safra Yolu Darlık ve Yaralanmalarının Tedavisi

• Tip A yaralanmada, ERCP ile koledoğa stent konur. Stent genellikle 2 hafta sonra çekilebilir.
• Tip C ve D yaralanmalarda da genellikle ERCP ile konan stent ile tedavi sağlanabilir.
• Tip B yaralanmada sağ lobda kolesataz gelişir ve sağ lobda yıllar içinde atrofi gelişir.
• Tip E yaralanmalar en ciddi olanlarıdır, genellikle Roux en-Y-hepatikojejunostomi gerekir.