Şokun Patofizyolojisi

Şok patofizyolojisi (fizyolojisi, fizyopatolojisi): Hafif asidoz (pH 7.2-7.35) adrenerjik aktivasyon yaparak taşikardi ve kardiak kontraktilitede artışa neden olurken, ciddi olduğunda (pH 7.2 nin altında) etkileri, katekolaminlerinkini bastırarak kardiak depresyon ve vazodilatasyona neden olur. O yüzden bu aşamada hastanın pH sı düzeltilmeden, başka bir deyişle bikarbonat verilmeden hemodinamisi düzeltilemez.

1. Hipoksinin Rolü

DO2/VO2 oranı (delivery / consumption, Arz/talep) normalde 4 / 1 - 3 /1 dir. Şokun erken evresinde dolaşımdaki yeni düzenlenme ile dokularda oksijen tüketimi azalır (arteriovenöz shunt, defektif oksijen kullanımı) ve bu oran (aynı zamanda mikst venöz oksijen konsantrasyonu (sağ atrium) artar. Şokun ilerleyen evresinde akciğer yetmezliği gelişip dolaşım düzeltildiğinde bu oran azalır

2. Anaerobik Metabolizma ve Asidoz

Aerobik solunumda glukoz asetil CoA ya kadar parçalanırken (aerobik glikoliz), oksijen yokluğunda (anaerobik glikoliz) piruvat asetil CoA ya dönüştürülemez , laktata dönüştürülür. Bu yüzden laktat / piruvat oranındaki artış iskeminin mükemmel bir göstergesidir. Böylece laktik asidoz yani metabolik asidoz gelişir. Normalde vücut kan pH sı 7.35-7.45 arasındadır

Asidozun etkileri

Hafif asidoz (pH >7.2): Adrenerjik sistem aktivasyonu nedeniyle taşikardi, kardiak outputta artma ve vazokonstrüksiyon olur. Ciddi Asidoz (pH<7.2): Asidozun direk etkileri adrenerjik sistem aktivasyonuna galip gelir ve bradikardi, vazodilatasyon ve kardiak outputta azalmaya neden olur. Bu yüzden ciddi asidoz düzeltilmeden yapılan hiçbir müdahale hastanın tansiyonunu yükseltemez. Diğer bir deyişle hastaya bikarbonat verilmelidir.

3. Sirkulatuar Redistirbüsyon

Kan akımı beyin ve kalbe yönlendirilir. Cilt, subkutan dokular, kas ve GİS de (splanknik alan) vazokonstrüksiyon olur. Vazokonstrüksiyonu katekolaminler, Angiotensin II, vazopressin ve endotelin sağlar.

4. Bağırsağın Rolü

İrreversibl şokun motorudur. Hipoksik durumda önce mukozanın dolaşımı bozulur. Bu da iki şeye sebep olur:

Bakteri translokasyonu
İskemi-reperfüzyon hasarı

Normal şartlarda mitekondri oksijeni kullanarak 6 karbonlu glukozdan 32 ATP üretir. Buna aerobik glikoliz denir. Oksijen yokluğunda piruvat daha fazla metabolize edilemez ve laktata dönüştürülür. Sadece 2 ATP üretilirken bu olay hem dokuda hem de kanda asidoza neden olur.

< Şokta Hasta Takibi

SIRS, Sepsis, Septik Şok, MODS, MOF >