Tiroidin Benign Hastalıkları

Tirotoksikoz (Hipertiroidi)

Tirotoksikoz (Hipertiroidi) Nedir? – Nedenleri?

  • Tiroid hormonunun aşırı salınımına bağlı klinik bulgulardır
  • 4 patolojide olur
    • Graves’ hastalığı (toksik difüz guatr)
    • Toksik multinodüler guatr
    • Tek toksik adenom
    • Lingual tiroid ya da struma ovarii gibi durumlar

Hipertiroidinin Klinik Bulguları

  • Sıcağa karşı intolerans
  • İştah artışına rağmen kilo kaybı (Graves’te daha belirgin)
  • Taşikardi, atrial fibrilasyon, aritmi, konjestif kalp yetmezliği
    • Yaşlı hastalarda toksik MNG de daha belirgindir (Palpitasyon)
  • Kolay sinirlenme, sabırsızlık, emosyonel instabilite, uykusuzluk, psikoz, kas güçsüzlüğü, yorgunluk, ellerde tremor, artmış tendon refleksi
  • Cilt ılık, nemlidir ve fasial flushing, terleme
  • Tırak yumuşak ve kırılgandır (Graveste belirgin)
  • Saç incedir ve taramakla kopar
  • Pretibial miksödem %3-5 hastada gözlenir (Graves hast’da) ve oftolmopati ile ilişkilidir
  • %3-5 hastada memede böyüme olur
  • Menstürasyon azalır ya da kaybolur
  • Libido artabilir, fertilite azalır
  • İshal ya da sık dışkılama epizodları
  • Kemik turnover’i artar, hiperkalsemi görülebilir

Graves Hastalığı

  • Genç yaşlarda görülür
  • Sistemik otoimmıun bir hastalıktır
  • Klasik triad
    • Diffüz guatr
    • Hipertiroidizm
    • Egzoftalmus
  • TSH reseptörlerine bağlanan antikorlar vardır
  • LATS ve TSI immünoglobilinleri pek çok hastada saptanır
  • Kadın/erkek oranı 6/1, 7/1 dir.
  • Tiroidde vaskülarite artmıştır
  • Oskültasyonda üfürüm duyulabilir
  • Mikroskopik olarak tiroid hiperplastik, epitel kolumnar ve kolloid minimaldir.
  • Egzoftalmus T4 yüksekliğinden değil otoimmun kaynaklıdır

Graves Hastalığında Göz Bulguları

1. Üst göz kapağında spazma bağlı retraksiyon 2. Eksternal oftalmopleji 3. Egzoftalmus ve proptozis 4. Supraorbital ve infraorbital şişme 5. Konjesyon ve ödem

Toksik Multinodüler Guatr

  • 50 li yaşlarda sıktı
  • Genellikle nontoksik multinodüler guatırın uzantısıdır
  • Bez pek çok nodül içerir (multinodüler)
  • Bu nodüller otonomi kazanmıştır (TSH stimülasyonundan bağımsız)
  • Hormon üretimi Graves hastalığından daha azdır
  • Bu hastaların guatr’ı oldukça büyüktür ve multinodülerdir.

Toksik Adenom

  • 20-40 yaş arası sıktır
  • Çoğu patolok soliter toksik adenomun bir folliküler neoplazm olduğuna inanır
  • Bazıları da TSH dan bağımsız çalışan bir nodül olduğuna inanır (toksik MNG deki gibi)
  • Boyunda yavaşça büyüyen bir kitle öyküsü vardır
  • Nodül genellikle 3 cm den küçükse tirotoksikoz nadirdir

Tirotoksikozun Tanısı

  • Serum TSH seviyesi düşer
  • Serum T3 T4 seviyesi artar
  • Sintigrafik bulgular
  • Graves’te tiroid otoantikorları bulunur

Tirotoksikozun Tedavisi

  • Antitiroid ilaçlar
  • Radyoaktif iyot
  • Cerrahi
  • Seçim hastanın yaşına, genel durum ve patolojiye (tirotoksikoz yapan hastalığa) bağlı olarak yapılır.

Antitiroid İlaçlar

  • %40 dan az remisyon (6 aylıktedavide)
  • Propylthiouracil ve metimazol
  • İyodun organik bağlanmasını önler, iyodotirozinlerin birbirine bağlanmasını engellerler
  • Plesentadan geçer, süte geçer
  • 2 haftada tirotoksikoz belirtileri azalır, 6 haftada ötiroidi sağlanır
  • Metimazol 10 kat daha potentdir.

Antitiroid İlaçların Yan etkileri

  • Ciltte döküntü
  • Ateş
  • Periferal nörit
  • Poliarterit
  • Agranülositoz ve aplastik anemi
  • Karaciğer fonksiyon testlerinde bozukluk

Radyoaktif İyot

  • Tek uygulamada başarısı %80
  • 10 sene içinde %70 hipotiroidi gelişir
  • Avantajları; cerrahiden ve böylece sinir yaralanması, hipotiroidi ve yüksek maliyetten kaçınılmış olur.

Tritoksikozda Preoporetif Hazırlık

  • Antitiroid ilaçlarla hasta ötiroid hale getirilir
  • Sadece iyot (Potasyum iyodür, lugol solüsyonu)
  • PTU + iyot
  • PTU + tiroksin + iyot
  • PTU + propranolol + iyot
  • Propranolol + iyot
  • Sadece propranolol

Ameliyat Sonuçları

  • Mortalite % 0.1 in altındadır
  • Tirotoksikoz hızlı bir biçimde düzelir
  • Yapılan ameliyatlar
  • Bilateral subtotal tiroidektomi
  • Bir tarafa total diğer tarafa subtotal
  • Total tiroidektomi
  • Rekürren tirotoksikozda
  • Radyoaktif iyot yada
  • Tekrar cerrahi uygulanır
  • Hipotiroidi gelişirse hormon replasmanı yapılır

Tiroidektominin Avantajları

  • Tirotoksikozun anında kontrol altına alınması
  • RAI tedavisinden daha düşük hipotiroidi insidansı

Tiroidektomi çeşitleri

Tiroidektomi çeşitleri
Tiroidektomi çeşitleri: Lobektomi, total tiroidektomi, subtotal tiroidektomi, near total tiroidektomi.

Tiroiditler

Tiroidit çeşitleri

Tiroidit çeşitleri
Tiroidit çeşitleri: Süpüratif, Hashimoto (lenfositik), subakut (DeQuervain, Giant cell), Riedel (struma) tiroiditi.

Akut Süpüratif Tiroidit

  • Tiroiditlerin en nadir formuduur
  • Abse ile seyreder
  • Çocuk ya da genç erişkinde ÜSYE takip eder
  • Tiroid ve boyun ön kısmında aniden oluşan ciddi ağrı, disfaji, ateş ve titreme vardır
  • Streptokok, stafilokok, pnömokok
  • Tedavi antibiyotik ve drenaj

Hashimoto Hastalığı (Kronik Lenfositik Tiroidit, Otoimmun Tiroidit)

  • Hipotiroidizm yapar
  • Hücre aracılı immünitede bozukluk vardır
  • Kadınlarda 15 kat daha sıktır
  • 30-50 yaş arasında görülür
  • Tiroidde büyüme, hassasiyet ve ağrı yapar
  • Tedavide; guatr varsa tiroid hormonu ile süpresyon, bası, yutma güçlüğü, malignite şüphesi varsa cerrahi

Subakut Tiroidit (Granülomatöz, DeQuervain, Dev Hücreli tiroidit)

  • Kadında 5 kat sık
  • 20-40 yaş arası görülür
  • Ateş, halsizlik, tek ya da iki taraflı tiroid ağrısı
  • Asprin ve NSAİD kullanılır<
  • Aspirin yeterli olmazsa steroid kullanılır

Riedel (Struma) Tiroiditi (invazif fibröz tiroidit)

  • Oldukça nadirdir
  • Tiroid fibrozise bağlı olarak tahta gibi serttir.
  • Bası semptomları varsa ameliyat
  • Hipotirodi varsa hormon replasmanı
  • Anaplastik karsinomdan ayırt etmek için İİAB gerekebilir

Guatr

  • Tiroid bezinin benign olarak büyümesi
  • Etyoloji
  • Kalıtımsal enzim defekti (Familyal guatr) (OR)
  • Ekstrensek nedenler (Endemik guatr)
  • İdiopatik (Sporadik guatr)

Endemik Guatr

  • Belli bir bölgede yaşayan, anlamlı sayıdaki insanda bulunan tiroid büyümesi
  • En önemli faktör iyot yetmezliğidir
  • Gutrojen (turp, lahana) alımı ve genetik de katkıda bulunur
  • Sofra tuzuna iyot katılarak engellenebilir

Klinik Bulgular

  • Tirodin büyümeside bağlı (Boyunda kitle)
  • Bası etkisi (trakeaya bası, disfaji) (Özellikle intratorasik ise)
  • Karakteristik bulgu; yutmakla hareket eden kitledir.

Guatr Tedavisi

  • L-tiroksin (TSH baskılanması)
  • İyot (endemik guatr proflaksisi)
  • Semptom veren ya da vermesi düşünülen servikal gutrlar ile substernal guatrlar opere edilir