Asemptomatik

Asemptomatik, belirti (semptom) vermeyen, sessiz seyreden bir hastalığı ifade eder. Asemptomatik hastalık tanıyı zorlaştırabilir, asemptomatik hastalığı olan hastalar, durumlarının ciddiyetini anlamayabilir ve tedaviyi ihmal edebilir.

“Asemptomatik” ve “subklinik” terimleri birbirine yakın terimlerdir ve bazen birbirlerinin yerine kullanılır. Ancak bazı kaynaklarda “subklinik”, normalden daha az semptoma neden olan ya da semptom olsa da henüz farkedilebilir aşamada olmayan bir hastalık veya durumu tanımlamak için kullanılır.

Örnekler

• Asemptomatik kolelitiazis (safra taşları): Ağrı veya başka semptomlara neden olmayan safra taşları. Genellikle ultrason veya BT taramaları gibi görüntüleme testleri sırasında tesadüfen keşfedilirler.
• Asemptomatik taşıyıcılar: Örneğin, hepatit B virüsünün asemptomatik taşıyıcıları.
• Asemptomatik bakteriüri: İdrar yolu enfeksiyonu veya piyelonefrit semptomları olmaksızın (örn. sırt ağrısı, ağrılı veya sık idrara çıkma, idrarda kan) idrarda bakteri bulunması. Bu durum bazen semptomatik idrar yolu enfeksiyonlarından önce ortaya çıkar. Yaşlı kadınlarda ve kalıcı idrar sondası olan hastalarda sık görülür. Çocuklarda, altta yatan idrar yolu anormalliklerinin bir işareti olabilir. 12-16 haftalık gebelerde asemptomatik bakteriüri taraması önerilir. Asemptomatik bakteriürisi olan hamile kadınlar ve ürolojik prosedürler geçirenler için antibiyotik profilaksisi önerilir. Okul çağındaki çocukların taranması gerekli değildir.
• Asemptomatik (sessiz) miyokardiyal iskemi veya enfarktüs

Asemptomatik Hastalıkların Önemi

1. Gecikmiş teşhis ve tedavi: Asemptomatik hastalık tanıyı zorlaştırabilir
   • Örnekler; bazı cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, erken evre kanserler veya tüberküloz gibi gizli enfeksiyonlar asemptomatik olabilir ve bu da gecikmiş veya atlanmış teşhislere yol açar.
2. Asemptomatik hastalığı olan hastalar, durumlarının ciddiyetini anlamayabilir ve tedaviyi ihmal edebilir; burada bireyler potansiyel uzun vadeli komplikasyonların farkında olmayabilir ve tedaviye veya yaşam tarzı değişikliklerine uymayabilir.
   • Örnekler; asemptomatik hipertansiyon, diyabet, kanserleri.
3. Bulaşma: Asemptomatik bireyler bilmeden hastalıkları başkalarına bulaştırabilirler.
   • Örnekler; COVİD-19, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar.
4. Halk sağlığı sürveyansı (takibi): Asemptomatik vakaların belirlenmesi, halk sağlığı sürveyansı (takibi) için değerli bilgiler sağlar.
   • Örnekler; İnfluenza sürveyansı, tüberküloz taraması
5. Önleyici tedbirler: Asemptomatik vakaları bilmek, önleyici tedbirlere ve halk sağlığı müdahalelerine rehberlik etmeye yardımcı olabilir.
   • Örnekler; HIV testi, Bağışıklama programları (aşılar)
6. Bireysel sağlık yönetimi: Rutin taramalar veya sağlık kontrolleri yoluyla asemptomatik hastalıkların belirlenmesi, bireylerin hastalık yönetimi için gerekli adımları atmalarını ve semptomların ve komplikasyonların başlamasını önlemek veya geciktirmek için yaşam tarzı değişikliklerini benimsemelerini sağlar.
   • Örnekler; Diyabet, hipertansiyon, kolorektal kanser veya mamografi taraması