Göbek Bağı (Umbilikal Kord)
Göbek bağı, göbek kordonu, umbilikal kord. Fetüsün plasenta ile bağlantısını sağlar. Bebeğin bir parçasıdır ve iki arter ve bir ven içerir. Umblikal ven, plasentedan gelen oksijenli ve besinli kanı taşır (portal venin sol dalına dökülür). Umblikal arterler bebeğin kalbinin pompaladığı oksijensiz ve besinsiz kanı taşır (internal iliak arterlerden çıkar).
Göbek bağı direkt olarak annenin kalp damar (dolaşım) sistemine bağlı değildir, plasentaya bağlıdır. Plasenta anne ile bebeğin kanının birbirine karıştırmadan besin vb maddelerin transferini sağlar. Yeni doğanda göbek bağı yaklaşık 50 cm uzunluğunda ve 2 cm çapındadır. Umblikal kord fizyolojik ve genetik olarak fetüsün bir parçasıdır. Göbek bağı, fetusun plasentadan alınan, oksijenli ve besin açısından zengin kan ile beslenmesini sağlar. Tersine, fetüs kalbi, oksijenden arındırılmış, besin maddesi tükenmiş kanı göbek arterleri yoluyla plasentaya geri pompalar.
Bir venin oksijenlenmiş kan taşıması ve arterin (atardamarların) oksijensiz kanı taşıması alışılmadık bir durumdur (diğer istisna pulmoner arter ve vendir). Bununla birlikte, bu isimlendirme şunu ima eder; umbilikal ven kanı bebeğin kalbine doğru taşır (plasentadan bebeğe), umbilikal arterler kanı kalpten uzağa taşır (bebekten-plasentaya).
Göbek Bağının Bebeğin Kalp Damar Sistemiyle Bağlantısı
Göbek kordonu, umbilikustan (göbekten) fetusa girer. Fetusta, umbilikal ven karaciğerin transvers fissürü yönünde devam eder ve burada iki dala ayrılır. Bu dalardan soldaki portal venle birleşir (portal venin sol dalına bağlanır). İkinci dal (duktus venozus olarak bilinir) karaciğeri by pass eder ve inferior vena kavaya akar (vena kava inferior gövde ve bacaklardan gelen kanı kalbe taşır).
İki umbilikal arterler internal iliak arterden ayrılır (çıkar) ve mesanenin her iki yanından geçerek umblikal korda girer, kanı plasentaya geri getirir, böylece devre tamamlanmış olur.
Göbek Kordonunun-Bağının Doğumdan Sonra Kapanması
Eğer herhangi bir müdahale yapılmazsa (göbek kateteri takılmazsa) göbek kordonu, doğumdan hemen sonra fizyolojik olarak kapanır (tıkanır). Sıcaklığın azalmasına yanıt olarak hem göbek bağı çevresindeki Wharton jelinin şişmesi ve hem de damarlardaki düz kasların kontraksiyonu (kasılması) yoluyla kan damarlarının vazokonstriksiyonu ile göbek kordonu tıkanır. 18 ° C’de, bu fizyolojik kapanma işlemi üç dakika veya daha kısa sürer. Suda doğumlarda, su sıcaklığı vücut sıcaklığına yakın olduğu için bu süre 5 dakika ve daha uzun olabilir.
Çocuğun içinde ise umbilikal ven ve duktus venozus kapanır ve sırasıyla karaciğerin round ligamenti ve ligamentum venosum olarak bilinen iki fibröz kalıntıya dönüşürler. Her iki umbilikal arter de kapanır ve medial umblikal ligamentlere dönüşürler.
Göbek Bağının Bağlanması ve Kesilmesi
Göbek bağının bağlanması ve kesilmesi ağrısızdır çünkü göbek bağı sinir içermez. Göbek bağı oldukça sağlamdır bu yüzden kesmek için keskin bir alet gerekir (makas, bistüri). Bebek doğduktan sonra göbek bağını kesmek için 1-3 dakika kadar beklemek, bebeğin doğum ağırlığını yaklaşık 100 gram, hemoglobin değerini 1.5 g/dl artırır. Ancak fototerapi ile düzeltilebilen sarılık riski artmaktadır. Ayrıca başka bir çalışmada göbek bağının 30-60 saniye sonra kesilmesinin, erken doğan bebeklerde intraventriküler kanama riskini %50 azalttığını göstermiştir.