Grade
Grade; derece. Kanser patolojisinde, tümör dokusunun malignite derecesi ve farklılaşmasının sınıflandırılmasıdır. Örneğin, iyi, orta veya kötü derecede diferansiyasyon veya anaplastik (farklılaşmamış, andiferansiye) tümörler.
İyi diferansiye tümör hücreleri, köken aldığı hücrelere çok benzer. Dolayısı ile daha iyi huyludur (daha benign). Kötü diferansiye tümör hücreleri ise, köken aldığı hücrelere az benzer ve daha kötü huyludur (daha malign). Anaplasatik tümör hücreleri ise normal hücrelere hiç benzemez, tümörün yapısı da normal doku yapısına hiç benzemez ve en kötü huylu (malign) tümörlerdir. Grade’leme mikroskop altında yapılır (patolog).
Tıpta diferansiasyon‘u Türkçe’ye farklılaşma olarak çevirebiliriz. Normal dokudaki hücreler, oradaki görevlerine göre, kök hücreden tam olarak farklılaşmış (diferansiye olmuş) ve o işi yapabilecek kabiliyeti kazanmış hücrelerdir (örneğin karaciğer hücresi, kan hücreleri vb).
İyi difransiye (low grade) tümörler, daha az oranda nüks ederler ve daha nadir uzak organ metastazı yaparlar. Örneğin papiller tiroid kanseri hemen hemen bilinen “en iyi” kötü huylu kanserlerden biriyken, anaplastik tiroid kanseri en kötü huylu kanserlerden biridir.
Grade ile stage (evre) karıştırılmamalıdır. Kanser evrelemesinde (stage) en çok TNM evrelemesi kullanılır. T tümörün büyüklüğü ya da derinliğini gösterir (kabaca T1, T2, T3, T4), N lenf noduna yayılım (kabaca N0, N1, N2, N3, N4), M ise uzak organa metastazı gösterir (M0, M1). Tabi bu verileri elde etmek için, muayene, ultrasonografi, tomografi, endoskopi vb laboratuvar yöntemleri kullanılır. Bu şekilde tümör çıkarılmadan yapılan evreleme klinik evrelemedir. Tümör çıkarıldıktan sonra, spesimen (parça) patolojide incelenerek daha kesin bilgilere ulaşılır ve buna da patolojik evreleme denir (Tümör boyutu ve derinliği, lenf nodu tutulumu net olarak tespit edilir).
Grade’leme genellikle aşağıdaki gibi sınıflanır:
- Grade 1 (G1): İyi diferansiye (düşük dereceli, low grade, well differantiated).
- Grade 2 (G2): Orta derecede diferansiye (orta dereceli, moderately grade, moderately differantiated)
- Grade 3 (G3): Kötü diferansiye (yüksek dereceli, high grade, poorlydifferantiated)
- Grade 4 (G4): Diferansiye olmamış (yüksek dereceli, undifferantiated, anaplastic)