Hiperlipidemi
Hiperlipidemi; kandaki lipit veya lipoproteinlerden tek bir çeşidinin veya hepsinin aynı anda anormal seviyede yükselmesine verilen isimdir.
Hiperlipidemiler Primer ve sekonder olarak alt tiplerde incelenirler. Primer hiperlipidemi genellikle genetik nedenlidir (reseptör proteinlerdeki mutasyonlar gibi). Sekonder hiperlipidemi ise diyabet gibi altta yatan nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Lipit ve lipoprotein anormallikleri genel popülasyonda çok yaygın olarak görülürler ve ateroskleroz oluşumuna sebep oldukları için kardiyovasküler hastalık oluşma riskini arttırırlar. Ayrıca bazı forumları akut pankreatit predispozisyonu oluşturabilirler.
Hiperlipidemi Sınıflaması
Hiperlipidemiler basitçe spesifik genetik bozukluklara bağlı olarak familyal nedenli (primer) hiperlipidemi veya herhangi bir plazma lipit ve protein metabolizmasını etkileyen altta yatan hastalığa bağlı olarak gelişen sekonder hiperlipidemi olarak ayrılabilirler. Ayrıca hiperlipidemi idiyopatik de olabilir (herhangi bir sebebe bağlı olmayabilir).
Hiperlipidemiler ayrıca hangi tip lipidin yükseldiğine bağlı olarak da isimlendirilirler. Bunlar hiperkolesterolemi, hipertrigliseridemi veya her ikisinin birlikte olduğu kombine hiperlipidemilerdir. Lipoproteinlerin artmış seviyeleri de aynı zamanda hiperlipidemi olarak sınıflandırılabilir.
Familyal Hiperlipidemide Fredrickson Sınıflaması
|
|||
|---|---|---|---|
| Hiperlipidemi | Diğer Adı | Defekt | Artan Lipoprotein |
| Tip Ia | Buerger-Gruetz Sendromu, Familyal Hiperşilomikronemi | Azalmış Lipoprotein Lipaz (LPL) | Şilomikronlar |
| Tip Ib | Familyal Apoprotein CII Bozukluğu | Değişmiş ApoC2 | Şilomikronlar |
| Tip Ic | – | Kanda LPL inhibitörü | Şilomikronlar |
| Tip IIa | Familyal Hiperkolesterolemi | LDL reseptör bozukluğu | LDL |
| Tip IIb | Familyal Kombine Hiperlipidemi | Azalmış LDL reseptörü artmış ApoB | LDL ve VLDL |
| Tip III | Familyal Disbetalipoproteinemi | Apo e2 sentezinde defekt | IDL |
| Tip IV | Familyal Hipertrigliseridemi | VLDL üretiminde artış, yıkımında azalma | VLDL |
| Tip V | – | Artmış VLDL | VLDL |
Yazan: Dr. Hasan Furkan Çaycı