İnfrared

İnfrered

İnfrared, enfraruj, kızılötesi ışın infrared radyasyon. Görünen işıktan daha uzun dalga boyuna sahip elektromanyetik radyasyondur, bu yüzden çıplak gözle görünmez. Dalga boyu 700 nanometre ile 1 milyon nanometre arasında, frekansı 430 THz-300GHz arasındadır. Termal radyasyonun çoğu infrared radyasyondur. Tüm elektromanyetik radyasyonlar gibi, infrared radyasyon da hem dalga hem de parçacık (foton) özelliği taşır.

Kızılötesi, 1800 yılında astronom Sir William Herschel tarafından keşfedildi. Herschel, kırmızı ışıktan daha düşük enerjili ışınların termometredeki sıcaklığı artırdığını fark etti.  Güneş’ten dünyaya ulaşan toplam enerjinin yarıdan fazlası, infrared dir.

İnfrared, vücut dokularının 1 cm derinliğine kadar nüfuz edebilir. Kızılötesi ışın, güneş, ısı lambaları (Ufo), sıcak su şişeleri, buhar radyatörleri ve akkor ampulleri dahil ısı veren hemen tüm materyallerden yayılır. Kızılötesi ışınlar kas gevşemesini arttırmak, inflamasyonu hızlandırmak ve ışın uygulanan bölgede dolaşımı arttırmak için terapötik olarak kullanılır (tedavi amaçlı).

Güneş’ten gelen enerjinin büyük kısmı kızılötesi radyasyon şeklinde Dünya’ya gelir. Bu enerjinin 527 watt’ı kızılötesi radyasyon (%53), 445 watt’ı görünür ışık (%44) ve 32 watt’ı ise ultraviyole radyasyonudur (%0.3). Emilen ve yayılan kızılötesi radyasyon arasındaki denge, dünya iklimi üzerinde kritik bir etkiye sahiptir. İnfrared ışık endüstriyel, bilimsel, askeri ve tıbbi uygulamalarda kullanılır.

Infrared Işınların Kullanım Alanları

  • Gece Görüş Sistemleri: Kızılötesi aydınlatma kullanan gece görüş cihazları, gözlemci saptanmadan insanların veya hayvanların gözlemlenmesine izin verir. Termografi ile karıştırılmamalıdır.
  • Termografi: Kızılötesi görüntüleme kameraları, yalıtımlı sistemlerde ısı kaybını tespit etmek, cildin değişen kan akışını izlemek ve elektrikli cihazın aşırı ısınmasını tespit etmek için kullanılır.
  • İnfrared Takip (Güdüm) Sistemleri: Sıcak cisimler kızılötesi işın yayar, ısı güdümlü füze sistemleri bu ışınları takip ederler.
  • Isıtma: Bazı elektrikli sobalar (ufo tipi). Işının dalga boyu ve frekansı sobanın verimliliğini etkiler.
  • İletişim: Uzaktan kumandalar (IR kumanda) ve bilgisayar sistemleri (infrared LED’ler kullanılır).
  • İnfrared Spektroskopi: Atomlar arasındaki bağların titreşim özelliklerinden yararlanılarak moleküllerin tanınması ve saflığı anlaşılması sağlanır.
  • Meteoroloji: Meteoroloji uydularının çektiği termal fotoğraflar ile hava tahminleri yapılabilir.
  • Klimatoloji: Dünyada uzun vadede gelişebilecek iklim değişiklikleri tahmin edilebilir.
  • Astronomi: Kızıl ötesi dalga boylarında görüntüleme, yıldızlararası tozla gizlenmiş nesnelerin gözlemlenmesini sağlar.
  • Sanat Tarihi: Infrared reflektogramlar ile resmin altındaki başka resimler tespit edilebilir.
  • Biyoloj: Bazı organizmaların kızılötesi (ısı) algılayıcılara sahip olduğu düşünülmektedir. Örneğin, çıngıraklı yılan, piton yılanı, boa yılanı, vampir yarasa, bazı böcekler ve kelebekler, kan emici böcekler.
  • İyileştirme Amaçlı Kullanım: Kemoterapiye bağlı ağızda oluşan aftlarda, herpes (uçuk) tedavisinde, merkezi sinir sistemi tedavisinde yaralı olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur.
  • Kozmetik Amaçla Kullanım: Kızılötesi ışınlar cilde 3-4 mm’ye kadar nüfuz eder, kan dolaşımını artırır. Cildin derin olarak ısınmasıyla ter salgılanması artar, sonucunda ölü hücrelerin atılması sağlanır. Cilt gözenekleri açılır ve cilt esnekliği, pürüzsüzlüğü sağlanır. Kepek, akne, siyah nokta azalır.

Infrared Işınların Sağlığa Zararları

  • Yüksek infrared ışın kullanılan sanayi sektörlerinde özellikle gözler risk altındadır.
  • Güçlü infrared ışınlar cilde de zarar verebilir
  • Sera Etkisi: Dünyanın yüzeyi ve bulutlar güneş ışınlarından gelen görünen ve görünmeyen ışınları, radyasyonu absorbe eder ve onu kızılötesi ışınım olarak atmosfere geri salar. Havada yüksek konsantrasyonda su buharı, kükürt ve azot gibi elementler ve kloroflorokarbonlar gibi kimyasallar kızılötesi radyasyonu hapsederler. Bu, artan sıcaklıklara ve insanlara ve hayvanlara zararlı olabilecek iklim değişikliklere neden olur (küresel ısınma). Buna sera etkisi denir
Synonim(s):
infrared
« Return to Dictionary