Nonsteroid Antienflamatuar (NSAI)
Nonsteroid Antienflamatuar ilaçlar aslında ağrı kesici ve ateş düşürücü maddelerdir. Aynı zamanda steroidler gibi antienflamatuar etkileri de vardır ama steroid değillerdir (Nonsteroid).
Nonsteroid Antiinflamatuar ilaçlar, NSAİİ olarak kısaltılır. Bu grubun en çok bilinen üyeleri aspirin ve ibuprofendir. Özellikle aspirin bu grup ilaçların prototipidir. Genel olarak antiinflamatuar, antipiretik, analjezik ve antikoagülan etkileri nedeniyle kullanılırlar. Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar Siklooksijenaz-1 (COX-1) ve siklooksijenaz-2 (COX-2) enzimlerinin her ikisini de inhibe ederek etki gösterirler. Prostoglandin ve tromboksan sentezini engellerler. Prostaglandin sentezinin inhibe olmasıyla NSAİİ’nin hem ağrı kesici hem de antienflamatuar etkileri ortaya çıkar.
Nonsteroid antiinflamatuarlar mide-barsak mukozasında iyi emilirler. Yüksek oranda albümine bağlanarak taşınırlar. İdrarla atılırlar.
Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar günümüzde en sık romatoid artrit, osteoartrit, dismenore, ateş, ameliyat sonrası ağrı tedavisinde kullanılır.
Nonsteroid Antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ) kimyasal yapılarına göre, plazma yarı ömürlerine göre ya da COX enzim inhibisyon oranlarına göre sınıflandırılabilir. Klinikte yarı ömürlerine göre sınıflandırma daha çok kullanılır.
- Kısa Yarı ÖmürlüNonsteroid Antiinflamatuar ilaçlar: Yarı ömürleri altı saat ve altındadır. Aspirin, diklofenak, etodolak, ibuprofen, indometazin, ketoprofen, tolmetin, mefenomik asit, flufenamik asit bu gruba örnektir.
- Uzun Yarı Ömürlü Nonsteroid Antiinflamatuar ilaçlar: Yarı ömürleri on saatin üzerindedir. Diflinusal, nabumeton, naproksen, proksikam, tenoksikam, tenidap, fenilbutazon, azopropazon, sulindak bu gruba örnektir.
Nonsteroid Antiinflamatuar ilaçların Yan Etkileri
- Gastrointestial Sistem: Peptik ülser, dispepsi, hazımsızlık, yanma, üst GIS kanaması, barsak inflamasyonu oluşabilir.
- Genitoüriner Sistem: Glomerüler filtrasyon hızında azalma, akut böbrek yetmezliği, papiller nekroz oluşabilir.
- Hematolojik: Kanamaya eğilim, aplastik anemi, trombositopeni, agranülositoz, nötropeni, hemolitik anemi nadiren gelişebilir.
- Dermatolojik: Fotosensitivite birçok NSAİİ ile gözlenen sık bir yan etkidir.
- Santral Sinir Sistemi: Baş ağrısı, baş dönmesi, tinnitus, konfüzyon ortaya çıkabilir.
Hepatik: Toksik hepatit, kolestatik sarılık, karaciğer yetmezliği
Yazan: Dr. Beril Nesli Kanat
« Return to Dictionary