Prekanseröz

Prekanseröz, premalign, kanser öncüsü. Henüz kanser olmamış ama kanser gelişecek yapı (lezyon). Tıpta bunların tanınması (erken teşhis), kanserin önlenmesine ya da erken tedaviye olanak verir. Örneğin, kolon polipleri premaligndir, yani daha sonra kansere dönüşür. Barrett özofagus da prekanserözdür, yemek borusu kanserine dönüşebilir.

Prekanseröz lezyonlar (oluşumlar) tedavi edilmezse ya da durdurulamazsa kanser gelişimine sebebiyet verecek tüm lezyonlardır. Ancak kesinlikle kanser başlangıcı anlamı taşımazlar ama kanserleşme riski taşıyan oluşumlar olarak nitelendirilirler. Prekanseröz lezyonlar kanser oluşturabilecek dokuların erken teşhis edilmesini sağlayarak kanserin oluşmasını ya da yayılmasını durdurmada yardımcı olurlar. Bu yüzden prekanseröz lezyonların malign değişimleri kontrol edilmelidir.

Her kanserin kendine özgü prekanseröz lezyonları vardır. Bunlara örnek verecek olursak;

• Prekanseröz Mide Lezyonları: Kronik atrofik gastritis, intestina metaplazi, epitelial displazi, gastrik polipler vb.
• Prekanseröz Cilt Lezyonları: Xeroderma pigmentosum, epirdermolizis bulloza, lökoplazi vb.
• Prekanseröz Alt Gastrointestinal Sistem Lezyonları: Adenomatöz polip, inflamatuar barsak hastalıkları vb.
• Prekanseröz Serviks Lezyonları: Servikal epitelial neoplaziler vb.
• Prekanseröz Meme Lezyonları: Papillomatozis, fibroadenomatozis, atipik hiperplazi, lobüler karsinoma in situ vb.
• Prekanseröz Endometrium Lezyonları: Endometrial hiperplazi, endometrial intraepitelial neoplazi (EIN)

Prekanseröz lezyonların görülüp, bu hastaların uzun süreli ve sık aralıklarla takip edilmesiyle kanser gelişimi erkenden tespit edilir ve erken tedavi imkânı sağlanır. Örneğin HPV nedeni ile oluşan prekanseröz lezyonlar 10 ile 20 sene sonra kanser oluşumuna sebep olabilir.

Yazan: Dr. Beril Nesli Kanat