Tip 1 Diyabet

Tip 1 diyabet, jüvenil diyabet, insülin bağımlı diyabet; pankreas yeterli insülini üretemez (insülin yetmezliği), bu yüzden kan şekeri yükselir. Tip 1 diyabete jüvenil diyabet de denir (genç yaşta görülen), çocukluk ya da ergenlikte ortaya çıkar, tüm diyabetlerin %5-10’unu oluşturur.

Genetik faktörler ve bazı virüslerin tip1 diyabet gelişiminde rolü vardır.  Tip 1 diyabet genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde görülse de yetişkinlerde de görülebilir.

Tıptaki ilerlemelere rağmen tip 1 diyabetin tedavisi yoktur, yani hastalık ortadan kaldırılamaz ama kan şekeri normal seviyelerde tutulabilir. Tedavi insülin ile kan şekerini normal seviyelerde tutma ve diyettir. Bu şekilde diyabetin komplikasyonları önlenebilir.

Semptomlar

Tip 1 diyabet belirti ve semptomları nispeten hızlı ortaya çıkabilir ve şunları içerebilir

• Çok idrara çıkma (poliürü)
• Çok susama ve çok su içme (polidipsi)
• Çok acıkmak ve yemek (polifaji)
• İstenmeyen ve beklenmeyen kilo kaybı.
• Daha önce yatağını ıslatmayan çocuklarda, hastalık ortaya çıktıktan sonra yatağını ıslatma görülebilir.
• İlerlemiş diyabette bulanık görme (diyabetik retinopati), yorgunluk, yara iyileşmesinde bozulma, kendiliğinden oluşan yaralar, his kaybı (diyabetik nöropati) görülebilir.

İnsülinin Rolü

Pankreasın adacık hücrelerinin önemli bir kısmı tahrip olduktan sonra, çok az insülin salgılanır veya hiç insülin salgılanmaz. İnsülin mide arkasında ve altında bulunan bir bezden (pankreas) salgılanan bir hormondur.

• Pankreas kana insülin salgılar.
• İnsülin kanda dolaşır, şekerin hücrelere girmesini sağlar.
• Böylece insülin kan dolaşımındaki şeker miktarını düşürür.
• Kan şekerini düştükçe, pankreasın insülin salgılaması da düşer.

Glikozun Rolü

Glikoz – bir şekerdir – kas ve diğer dokuları oluşturan hücrelerin ana enerji kaynağıdır.

• Glikoz dokulara iki önemli kaynaktan gelir; gıdalar ve karaciğer
• Gıdlardaki şeker şeker emilerek kan dolaşımına girer, insülinin yardımıyla da hücrelere girer .
• Karaciğerin glikozu glikojen olarak saklar.
• Bir süre yemek yemediğimizde, kan glukoz düzeyi düşer. Bu sırada karaciğer  depolanan glikojeni parçalar ve glikoz açığa çıkar.  Böylece karaciğer kan şekerini normal sınırlarda tutar.

Tip 1 diyabette, hücre içine glikozun girmesini sağlayacak düzeyde insülin yoktur, şeker kan dolaşımında yüksek olmasına rağmen hücreler şekere açtır. Bu durum yaşamı tehdit eden komplikasyonlara neden olabilir.