Tromboz
Tromboz, trombüs (pıhtı) oluşumu.
Tromboz aynı zamanda, bir damarın trombüs (damar içinde pıhtı) tarafından tıkanmasına verilen isimdir. Arter veya venlerde oluşabilir fakat genellikle venlerde görülür. Derin ven trombozu en yaygın görülen venöz tromboz şeklidir. Trombüs oluşumu venleri, arterleri, kalp boşluklarını ya da mikrodolaşımı (arteriyol, venül ve kapiller) ilgilendirebilir.
Kan akımının hızlı olduğu arterlerde beyaz trombüsten, akımın yavaş olduğu, dolayısıyla stazın kolay geliştiği venlerde kırmızı trombüsten söz edilir. Bu nedenle arteriyel trombozun profilaksisinde trombosit agregasyonunu engelleyen aspirin gibi antiagregan ilaçlar, venöz trombozun profilaksisinde ise fibrin oluşumunu önleyici antikoagülanlar (heparin, warfarin) tercih edilir.
Virchow Triadı; tromboz patogenezinde ünlü Alman patolog Rudolf Virchow’ un 1856’da ortaya attığı triad günümüzde de geçerliliğini korumaktadır:
- Damar duvarında zedelenme (endotel lezyonu)
- Kan akımında yavaşlama (staz)
- Kan bileşimindeki değişiklikler. Hemostaz dengesinin bozulması anlamına gelen bu değişiklikler günümüzde “hiperkoagülabilite” ya da “pretrombotik durum” sözcükleri ile de belirtilir.
Tromboz Gelişiminde Risk Faktörleri
- Yaş
- Travma
- IV kateter
- Cerrahi
- Termal hasar
- İmmun kompleksler
- Enfeksiyon(HIV,Varisella…)
- Ağır dehidratasyon
- Nefrotik sendrom
- İmmobilizasyon
- Kanser
- Oral konraseptif kullanımı
- Siyanotik kalp hastalığı
- Gebelik
- Karaciğer hastalığı
- Şok
Yazan: Dr. Ömer Erkan Karip